izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Günbədli sifəti, əsasən memarlıqda istifadə olunan bir termin olub, "günbəzi olan", "damı günbəz (qübbə) şəklində olan" mənalarını verir. Günbəz, yarımkürə və ya ona yaxın formaya malik tağlı bir örtük növüdür və tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə, məscidlərdən saraylara, türbələrə və hamamlara qədər geniş miqyasda istifadə olunmuşdur.

Günbəzli binaların estetik gözəlliyi ilə yanaşı, konstruktiv üstünlükləri də vardır. Günbəzin forması ağırlığı effektiv şəkildə paylayır və strukturun möhkəmliyini artırır. Bundan əlavə, günbəzli konstruksiyaların iç məkanı geniş və açıq hiss etdirir.

Sözün ədəbiyyatda istifadəsi də maraqlıdır. Misal olaraq verilən "Günbəzli hamam" ifadəsi, həm memarlıq xüsusiyyətini, həm də hamamın əzəmətini və bəlkə də qədimliyini vurğulayır. Nəzakət misalındakı "Gör günbəzli yerdən tüstü çıxır, Ağa Kərim hamamı yanır," misalında isə günbəzli hamamın yanmasının təsviri, həm hadisənin miqyasını, həm də faciənin əhəmiyyətini daha da gücləndirir. Günbəzin görünən hissəsinin yanması ilə yanaşı, altında olan hamamın da yanması, hadisənin şiddətini əks etdirir.

Beləliklə, "günbədli" sözü sadə bir memarlıq terminindən daha çox, tarixi, mədəni və estetik dəyərləri özündə birləşdirən zəngin bir məna daşıyır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz