Haça sözü Azərbaycan dilində ağacın gövdəsindən budaqlanan, xüsusilə də əyri və ya bucaq altında ayrılan hissəsini, eləcə də bu ayrılmanın başlandığı yeri bildirir. Sadəcə "ağacın bucaq şəklində ayrılmış gövdəsi və ya budağı" deyə təsvir etmək qısadır. Haça, ağacın anatomiyasında müəyyən bir nöqtəni təmsil edir, həm də bədii təsvirlərdə istifadə olunan bir metaforadır.
Daha geniş mənada, haça ağacın təbii inkişafının və formasının göstəricisidir. Əyri-əyri, qıvrım-qıvrım haçalar ağacın yaşından, böyümə şəraitindən və təbii proseslərdən təsirləndiyini göstərir. Məsələn, küləyin davamlı təsiri altında böyüyən bir ağac daha çox əyri haçalara sahib ola bilər. Beləliklə, haça sadəcə bir anatomik xüsusiyyət deyil, həm də ağacın həyat hekayəsinin bir parçasıdır.
Haçanın əhəmiyyəti yalnız botanikada deyil, həm də mədəniyyətdə özünü göstərir. Xalq ədəbiyyatında, nağıllarda və hekayələrdə haça tez-tez məkan, sığınacaq və ya gizli yer kimi təsvir edilir. Misal olaraq, verdiyiniz nümunədəki "Alçaq əncir ağacının əyri haçasında oturan iki nəfər" ifadəsi haçanın məskunlaşma və istirahət üçün uyğun bir yer olduğunu göstərir. Bu, haçanın həm təbiət, həm də insan həyatında oynadığı rolun əyani təsviridir.
Yekun olaraq, "haça" sözü sadə bir botaniki termin olmaqdan çox daha çox şey ifadə edir. O, ağacın həyatının, ətraf mühitin təsirinin və hətta insan həyatı ilə əlaqəsinin bir simvoludur.