Haçan: "Haçan" sözü, əsasən şifahi nitqdə işlənən, "nə vaxt", "hansı vaxt", "nə zaman" mənalarını verən bir zamanaişarə əvəzliyidir. "Haçaq" sözünün dialektal və ya köhnəlmiş bir deyiliş forması kimi qəbul edilməli olsa da, müasir Azərbaycan dilində "haçan" daha geniş yayılmış və qəbul olunmuş formadır. Ədəbiyyat nümunələrində də geniş istifadə olunur və sual cümlələrində zamanı soruşmaq üçün işlənir.
Sözün kökü, türkcənin köhnə təbəqəsinə aid "qaçan" və ya ona yaxın bir kökdən törəmiş ola bilər. Bu kök, zamanın axışı ilə bağlı bir məna ifadə edir. "Haçan" sözündəki "ha-" önəki isə sual əmələ gətirən bir element kimi fəaliyyət göstərir. Beləliklə, "haçan" sözü etimoloji baxımdan da maraqlı və zəngin bir tarixə malikdir.
Misallar göstərdiyi kimi, "haçan" sözü həm gündəlik danışıq dilində, həm də bədii ədəbiyyatda təbii və rahat şəkildə istifadə olunur. Mətndəki "Toy haçandır?" və "Nur zülmətsiz haçan oldu?" cümlələri sözün kontekst daxilində necə istifadə olunduğunu gözəl nümayiş etdirir. Birincisi, konkret bir hadisənin vaxtını soruşur, ikincisi isə daha metaforik bir mənada, bir vəziyyətin nə vaxt baş verdiyini soruşur.
Qısacası, "haçan" sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının parçası olaraq vaxtı soruşmaq üçün istifadə olunan sadə, ancaq eyni zamanda tarixi və etimoloji cəhətdən maraqlı bir söz birliyidir.