Haçaq sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış, lakin müasir dilin standartlarında az istifadə olunan bir sözdür. Əsasən şifahi nitqdə, xüsusilə də kənd və qəsəbə ərazilərində rast gəlinir. "Havaxt" sözü ilə sinonim kimi istifadə olunur və "birdən-birə", "ani olaraq", "gözlənilmədən", "qəfil" mənalarını verir. Belə ki, hadisənin ani, gözlənilməz və sürətli bir şəkildə baş verməsini ifadə edir.
Misal olaraq, "Haçaq yola düşürsən?" ifadəsi "Birdən-birə yola düşürsən?" mənasını verir. Bu, həm də insanın yola düşməsinin qəfil və gözlənilməz olduğunu vurğulayır. "Qatar haçaq gəlir?" sualı isə qatarın gözlənilmədən, sürətlə gəlməsini bildirir. Bu zaman "haçaq" sözü hadisənin sürətli və ani baş verməsini daha da gücləndirir.
Digər misallarda isə "haçaq" sözü daha çox metaforik mənada işlənir. "Əlimdən bıçaq haçaq düşdü" ifadəsində bıçağın əldən düşməsinin qəfil və gözlənilməz olduğunu görürük. "Bilmədim haçaq düşdü" deyimi isə bir şeyin birdən-birə, gözlənilmədən baş verdiyini, insanın bununla bağlı heç bir məlumata malik olmadığını bildirir. "Viran qalsın qəriblik" ifadəsində isə "haçaq" sözü, qəribliyin birdən-birə, gözlənilmədən, dəhşətli bir şəkildə baş verməsi, həyatı alt-üst etməsi mənasını daşıyır.
Sözün maraqlı tərəfi ondan ibarətdir ki, "haçaq" sözü sadəcə bir hadisənin ani baş verməsini deyil, həm də bu hadisənin yaradan təəccüb, şok və ya qorxu hisslərini də ifadə edə bilir. "Yar məndən qaçaq düşdü" misalında "qaçaq" sözünün "haçaq" ilə əvəzlənməsi, sevgilinin birdən-birə, gözlənilmədən və danışmadan getməsinin yaradan şok və kədər hisslərini daha qabarıq şəkildə göstərir.
Beləliklə, "haçaq" sözü müasir dilin sinonimləri ilə tam əvəz olunmayan, özünəməxsus rəngarəngliyi və ifadə gücü olan bir sözdür. Onun istifadəsi, dilin ifadə imkanlarını daha da zənginləşdirir.