Hakimiyyət sözü, geniş mənada, kiminsə və ya bir qrupun başqaları üzərində nəzarət və idarəetmə gücünü, qərar qəbul etmə və həyata keçirmə imkanını ifadə edir. Bu, sadəcə bir əmri yerinə yetirmək hüququndan çox daha çox şeydir. Hakimiyyət, sosial strukturların təməlində duran, cəmiyyətin təşkili və işləməsi üçün vacib olan mürəkkəb bir konsepsiyadır.
Siyasi kontekstdə hakimiyyət, bir dövlət və ya hökumətin vətəndaşlar üzərində qanuni nəzarətini, qərar qəbul etmə mexanizmlərini və bu qərarların icrasını əhatə edir. Bu, seçkilər, qanunvericilik, məhkəmə sistemi və icra orqanları vasitəsilə həyata keçirilir. Hakimiyyətin qanuni olması, onun vətəndaşlar tərəfindən qəbul edilməsi və qanunlara əsaslanması ilə təyin olunur. Lakin tarix boyu hakimiyyət bəzən qanunsuz və ya qanunsuz yollarla ələ keçirilib, zorakılıq, təhdid və ya manipulyasiya vasitəsilə qurulub.
Hakimiyyət həmçinin sosial qruplar, təşkilatlar və hətta ailələr daxilində də mövcuddur. Məsələn, bir şirkətin baş direktoru, bir məktəbin direktoru və ya bir ailənin valideynləri müəyyən səviyyədə hakimiyyətə malikdirlər. Bu hakimiyyət, onlara müəyyən qərarlar qəbul etmək və başqalarının davranışlarını tənzimləmək imkanı verir. Ancaq bu hakimiyyətin mənbəyi və legitimliyi siyasi hakimiyyətdən fərqlənə bilər.
“Hakimiyyətin ilk illəri”, “hakimiyyəti ələ keçirmək” və “hakimiyyət başına gəlmək” ifadələri, hakimiyyətin əldə edilməsi, qorunması və istifadəsinin müxtəlif mərhələlərini və üsullarını əks etdirir. Bu ifadələr, hakimiyyətin dinamik və rəqabətli bir proses olduğunu göstərir, yəni daim qorunması və ya yenidən qazanılması üçün mübarizə aparılmalıdır.
Beləliklə, hakimiyyət yalnız siyasi hökmranlıq deyil, həm də nəzarət, idarəetmə və qərar qəbul etmə gücünün ümumi bir anlayışıdır. Onun mənbəyi, legitimliyi və istifadəsi cəmiyyətin təşkili və fəaliyyəti üçün çox əhəmiyyətlidir.