izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Haman [fars.] sözü Azərbaycan dilində əsasən bir şeyin və ya birinin uzaqda olmasını, göz önündə olmamasını, ya da həmin şey və ya şəxsin əvvəllər danışılan, məlum və ya başa düşülən olduğunu göstərmək üçün işlədilir. Sadəcə "o" və ya "özü" kimi tərcümə edilməməlidir, çünki mənası kontekstdən asılı olaraq daha zəngindir.

Məsələn, "Haman adam gəldi" cümləsində "haman" sözü əvvəllər söhbət mövzusu olmuş bir şəxsi təkrar göstərir. Bu halda sadəcə "o adam" demək kifayət etməz, çünki "haman" sözü söhbətin davamı olduğunu, həmin adamın kimliyinin artıq dinləyici üçün məlum olduğunu vurğulayır. Bənzər şəkildə, "Haman kitabı oxudum" cümləsində əvvəllər adı çəkilmiş bir kitab nəzərdə tutulur. Yəni "haman" sözü, xüsusilə söhbət zamanı, əvvəlki məlumatlara istinad edir və təkrarın qarşısını almaqla söhbətin axıcılığını təmin edir.

Həmçinin, "haman" sözü məsafə bildirə bilər, lakin bu məsafə həmişə fiziki məsafə olmur. Məsələn, "Haman günlərdə belə bir hadisə baş vermişdi" cümləsində "haman" sözü zaman baxımından uzaqlığı ifadə edir. Beləliklə, "haman" sözü həm məkan, həm də zaman baxımından uzaqlığı və ya əvvəlki məlumatlara istinadı bildirən çoxfunksiyalı bir əvəzlikdir.

Fars dilindən mənşəli olan "haman" sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasına öz töhfəsini vermişdir və ünsiyyətdə təkrarların qarşısını almaqla danışığın daha sərbəst və təbii olmasına kömək edir. Onun istifadəsi dilin incəliklərini və ifadə gücünü nümayiş etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz