Hampa sözü farsca "həm" (həmçinin, eyni zamanda) və "pa" (ayaq, dayaq) sözlərindən əmələ gəlmiş, keçmişdə kənddə varlı, nüfuzlu və güclü şəxsiyyətə verilən bir addır. Bu termin sadəcə "varlı" mənasından daha çox şey ifadə edir. Hampa, mal-mülk sahibi olmaqla yanaşı, kənd icmasında güclü sosial mövqeyə, siyasi təsirə və qərar alma prosesində söz sahibi olmağa malik idi. Onların sözü hər kəs üçün əsas sayılırdı, qərarları kəndin gedişatını təyin edirdi.
Müasir anlayışlarla müqayisə etsək, hampanı bir növ "kənd ağsaqqalı", "feodal lordu" və ya "yerli hökmdar" kimi də təsəvvür edə bilərik. Lakin bu müqayisələr tam dəqiq deyil, çünki hampanın mövqeyi, səlahiyyətləri və icma daxilindəki rolu tarixi dövrlərə və coğrafi regionlara görə dəyişirdi. Onların gücü torpaq mülkiyyətinə, icma üzvlərinə nəzarətinə və bəzən də qohumluq əlaqələrinə söykənirdi.
Ədəbiyyatda və xalq yaradıcılığında hampanın obrazı bəzən müsbət, bəzən də mənfi çalarlarla təsvir edilir. Bəzən ədalətli və xalqın tərəfini tutan, bəzən isə öz maraqlarını güdən və zülm edən bir şəxsiyyət kimi göstərilir. Bu, hampanın çoxşaxəli və mürəkkəb bir sosial rolu olduğunu göstərir. Ona görə də, hampanın təkcə maddi var-dövləti ilə deyil, həm də icma daxilindəki roluna, gücünə və təsirinə diqqət yetirmək vacibdir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "həm pa" "iki ayaq üstə dayanan", yəni möhkəm dayanan, sabit və etibarlı mənasını da ehtiva edir. Bu, hampanın mövqeyinin sabitliyini, cəmiyyətdəki dayanıqlı mövqeyini ifadə edə bilər.