Hesabaalma, əsas etibarilə, müəyyən bir obyekt və ya hadisənin miqdarını, sayını və ya ədədini sistemli şəkildə müəyyənləşdirmək prosesidir. Bu proses, sadə sayım əməliyyatından tutmuş, mürəkkəb statistik analizlərə qədər geniş bir miqyasda həyata keçirilə bilər. Hesabaalmanın məqsədi dəqiq və etibarlı məlumat əldə etmək, daha sonra bu məlumatlardan müxtəlif məqsədlər üçün istifadə etməkdir.
Hesabaalma üsulları müxtəlifdir və hədəf auditoriyaya, toplanmalı olan məlumatın növünə və həcminə görə seçilir. Ən sadə hesabaalma üsulu, əşyaların bir-bir sayılmasıdır. Daha mürəkkəb hallarda isə, müxtəlif statistik metodlar, sorğular, anketlər və ya avtomatlaşdırılmış sistemlər tətbiq oluna bilər. Məsələn, əhalinin siyahıya alınması, bir ölkənin iqtisadi göstəricilərinin hesablanması, bir şirkətin inventarının yoxlanılması və ya kitabxanada olan kitabların sayının müəyyənləşdirilməsi hesabaalmanın müxtəlif tətbiq sahələrini əks etdirir.
Hesabaalmanın düzgün aparılması çox vacibdir, çünki əldə edilən məlumatlar qərar qəbuletmə prosesində əsas rol oynayır. Səhv hesabaalma, yanlış nəticələrə və səhv qərarlara gətirib çıxarır. Ona görə də, hesabaalma prosesi diqqətlə planlaşdırılmalı, uyğun metodologiya seçilməli və nəticələr diqqətlə təhlil edilməlidir. Malların hesaba alınması, məsələn, bir anbardakı ehtiyatların dəqiq miqdarının müəyyən edilməsi, satışların izlənilməsi və ehtiyatların idarə edilməsi üçün zəruridir. Bu, həm də vergi hesabatlarının düzgün tərtib edilməsi üçün vacibdir.
Tarix boyu hesabaalma müxtəlif mədəniyyətlərdə inkişaf edib və sosial-iqtisadi inkişafda mühüm rol oynayıb. Qədim sivilizasiyalarda da əhalinin və ehtiyatların sayının müəyyənləşdirilməsi üçün müxtəlif hesabaalma üsulları tətbiq olunmuşdur. Bu gün isə hesabaalma daha da təkmilləşərək, daha dəqiq və effektiv metodlar vasitəsilə həyata keçirilir. Texnologiyanın inkişafı sayəsində hesabaalma prosesi avtomatlaşdırılmış və sürətləndirilmişdir.