Həkimxana (ər. həkim + fars. xanə) – Tibb müalicəsinin aparıldığı müəssisənin ümumi adıdır. Bu termin, həm xəstəxana, həm də poliklinika kimi tibb müəssisələrini əhatə edir. Tarixən, "həkimxana" termini daha çox kiçik miqyaslı tibb müəssisələri üçün, yəni müasir poliklinikalara bənzər yerlər üçün işlənsə də, müasir dil istifadəsində xəstəxananın sinonimi kimi də qəbul edilə bilər. Terminin etimologiyasına nəzər salsaq, "həkim" sözünün ərəb mənşəli olmasına və "xanə" sözünün isə fars mənşəli olmasına şahid oluruq. Bu da sözün tarixi inkişafını və Azərbaycan dilinin zəngin leksik tərkibini göstərir. "Həkimxana" sözü, sadəliyi və aidiyyəti ilə yanaşı, xəstəliklə mübarizə və sağlamlığa olan ehtiyacı qabardır.
Müasir Azərbaycan dilində "həkimxana" termini, daha çox köhnəlmiş və ədəbi üslubda istifadə olunur. Gündəlik danışıqda "xəstəxana" və ya "poliklinika" sözləri daha çox üstünlük təşkil edir. Ancaq ədəbi əsərlərdə, tarixi mətnlərdə və ya müəyyən kontekstlərdə "həkimxana" sözünün istifadəsi dilə xüsusi bir rəng qatır və oxucuda tarixi bir atmosfer yaradır. Misal üçün, verilən şeir parçasında "həkimxana" sözünün işlənmə ehtimalı azdır, çünki daha çox sadə və qəbul edilmiş sinonimlərin istifadəsi üstünlük təşkil edər.
Sözün mənasını daha da genişləndirərək deyə bilərik ki, "həkimxana" yalnız fiziki bir bina yox, həm də tibbi xidmətlərin təqdim olunduğu bir konsepsiyanı təmsil edir. Bu konsepsiya həkimlərin peşəkarlığı, tibbi avadanlıqlar və sağlamlığa yönəlmiş xidmətləri əhatə edir. Beləliklə, "həkimxana" sözü, sadə bir məkan adından daha geniş bir məna yükü daşıyır.