Həqiranə (ər. həqir və fars. …anə) zərfi və sifəti olaraq işlənir və həqir, alçaldılmış, dəyərsiz sayılan bir varlığın davranışına, hərəkətinə, vəziyyətinə xas olan xüsusiyyətləri ifadə edir. Sadəcə "qorxa-qorxa" və ya "çəkinə-çəkinə" mənasından daha geniş bir kontekstdə işlənir.
Həqiranə, yalnız fiziki qorxu və ya ehtiyatkarlıq deyil, daha çox daxili bir alçalma, özünə inamsızlıq və dəyərsiz hiss etmə hissindən qaynaqlanan davranışları təsvir edir. Bu, həmin şəxsin özünü aşağılayıcı, itaətkar və özünə hörmət etməyən bir şəkildə hərəkət etməsi deməkdir. Sözün kökü olan "həqir" sözünün ifadə etdiyi aşağılıq və dəyərsizlik hissi həqiranə davranışın əsasını təşkil edir.
Misal olaraq, "O, həqiranə bir baxışla ətrafa baxdı" cümləsində "həqiranə" sözü yalnız qorxunun deyil, həm də şəxsin özünü zəif, aciz və qorxulu hiss etdiyini, özünə inamının az olduğunu ifadə edir. Bu baxış sadəcə qorxulu deyil, həm də özünü aşağılayıcı, alçaldıcı bir baxışdır.
Ədəbi əsərlərdə həqiranə sözü, personajın daxili dünyasını, psixoloji vəziyyətini daha dərin və dolğun şəkildə göstərmək üçün istifadə edilir. Bu söz, sadəcə bir hərəkəti deyil, həm də həmin hərəkətin arxasında yatan mürəkkəb duyğu və düşüncələri ifadə edir. Ona görə də "həqiranə" sözü, yalnız bir leksik vahid deyil, həm də bədii təsvir vasitəsi kimi əhəmiyyət kəsb edir.