Həmd (ər. حمد - ḥamd) – İslam dinində Allah’a şükür etmək, tərifləmək, minnətdarlıq bildirmək mənasını daşıyan bir termindir. Sadəcə “şükür” və ya “təşəkkür” sözlərinin sinonimi olmaqdan daha geniş bir mənaya malikdir. Həmd, Allah’ın sonsuz lütf və ənamına, qüdrətinə, hikmətinə və gözəlliklərinə qarşı duyulan dərin minnətdarlığın və tərifin ifadəsidir. Bu, sadəcə sözlə ifadə olunan bir duyğu deyil, həm də qəlbdən gələn, səmimi bir ibadət növüdür.
Həmd, Allah'a olan sevgi və bağlılığın təzahürüdür. O, yalnız dil ilə deyil, həm də əməllə ifadə oluna bilər. Məsələn, Allah'ın əmrlərinə itaət etmək, qadağalarından çəkinmək, yaxşı əməllər görmək də həmd sayıla bilər. Çünki bu əməllər, insanın Allah'a olan minnətdarlığının və Onun lütfünə görə təşəkkürünün bir göstəricisidir.
Ədəbiyyatda həmd, bəzən daha geniş mənada, yəni hər hansı bir yaxşılığa, gözəl bir hadisəyə və ya kəsə qarşı duyulan tərif və minnətdarlıq mənasında da işlədilə bilər. Lakin İslam kontekstində həmd, əsasən Allah’a yönəlmiş bir ibadət forması kimi qəbul edilir. Nəzərə almaq lazımdır ki, həmd sadəcə bir formalizm deyil, həqiqi duyğudan qaynaqlanmalıdır. Səmimiyyətdən uzaq həmd, Allahın yanında qəbul olunmur.
Misalda verilən şeir parçasında isə həmd, işlərin pis getməsindən, yəni fənadan şikayət forması ilə ifadə olunur. Bu, ironik bir tonda ifadə olunmuş, əslində həmd deyil, daha çox narazılıq və şikayəti əks etdirən bir ifadədir. Bu misal, həmd sözünün kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda istifadə oluna biləcəyini göstərir.