izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Həngam (fars. ‏هنگام‎) — zərf kimi işlənən klassik Azərbaycan ədəbi dilinin zəngin sözlərindən biridir. Əsas mənası "vaxt", "zaman", "dövr" və ya "an"dır. Lakin sadəcə "vaxt" demək kifayət etmir; həngam daha çox müəyyən bir hadisənin baş verdiyi və ya baş verəcəyi spesifik bir zaman anını, bəzən də o anın əhəmiyyətini ifadə edir.

Müasir Azərbaycan dilində "vaxt" və "zaman" sözləri daha çox işlənsə də, "həngam" sözü ədəbiyyatda, xüsusilə də klassik əsərlərdə özünəməxsus poetik təsir gücü ilə seçilir. "Bu həngamda" ifadəsi sadəcə "bu vaxtda" deyil, həm də hadisənin baş verdiyi anın atmosferini, əhval-ruhiyyəsini, əhəmiyyətini daha aydın şəkildə ifadə edir. Məlumatı daha da zənginləşdirmək üçün, "həngam"ın "möhtəşəm an", "əhəmiyyətli zaman" kimi mənaları da əlavə edilə bilər.

Misal üçün, "O həngamda günəş batırdı" cümləsində "həngam" sözü sadəcə günəşin batma vaxtını deyil, həmin anın mahnı və şeirlərdə canlandırıla biləcək gözəllik və əzəmətini də ifadə edir. "Həngam" sözünün işlənməsi mətnə daha çox ifadəlilik, incəlik və lirizm qatır.

Qeyd edək ki, "həngam" sözünün kökü Fars dilinə gedib çıxır və tarixən Azərbaycan ədəbiyyatında geniş istifadə olunmuşdur. Bu sözün müasir dillərdəki ekvivalentləri arasında “moment”, “occasion”, “time” və “era” kimi sözlər göstərilə bilər, lakin bunların heç biri "həngam" sözünün ifadə etdiyi incəlik və duyğunu tam olaraq əks etdirmir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz