Həyasızlıq – ictimai qəbul edilmiş əxlaq normalarına, adət-ənənələrə və mənəvi dəyərlərə zidd olan, utancaq olmaq, qızarmaq, təmkinli olmaq kimi hisslərin olmaması və ya onlara məhəl qoymamaq halıdır. Bu, davranışlarda, nitqdə və hətta düşüncələrdə özünü göstərə bilər. Həyasızlıq bir çox hallarda qəbuledilməz sayılır və cəmiyyətdə mənfi reaksiyalara səbəb olur.
Həyasızlıq, abırsızlıq, utanmazlıq, arsızlıq, ədəbsizlik və sırığlıq kimi sinonimlərlə ifadə oluna bilər, lakin bu sözlərin arasında incə fərqlər vardır. Məsələn, abırsızlıq daha çox ictimai nüfuz və hörmətin itirilməsinə işarə edərkən, utanmazlıq daha çox öz hərəkətlərinə görə peşmançılıq hissinin olmamasını ifadə edir. Arsızlıq isə daha çox həddini aşma, qəddarlıq və kobudluq əlamətləri ilə müşayiət olunur. Ədəbsizlik daha ümumi bir anlayış olub, əxlaq qaydalarına uyğun olmayan davranışları əhatə edir. Sırığlıq isə həyasızlığın daha açıq və təcavüzkar bir formasıdır.
Həyasızlıq həm sözlərdə, həm də hərəkətlərdə özünü göstərə bilər. Məsələn, kobud zarafatlar, təhqiredici ifadələr, əxlaqsız davranışlar, başqalarının şəxsi həyatına qarışma, özünü uyğunsuz şəkildə aparmaq, fiziki və ya mənəvi təcavüz kimi hallar həyasızlığın təzahürü ola bilər. Kök və əndamlı xanımın baxışlarından nə isə həyasızlığa oxşayan bir şey hiss edilməsi, özünü ifadə etmək üçün sözlərdən daha çox bədən dilinin, xüsusilə baxışların istifadə olunması ilə bağlı ola bilər. Bu, maraqlı və hətta sirli bir yanaşmadır, ancaq kontekstdən asılı olaraq həyasızlığın bir əlaməti kimi qiymətləndirilə bilər.
Ümumilikdə, həyasızlıq mənfi bir xüsusiyyət olaraq qəbul edilir və sağlam ictimai münasibətlərin qurulmasına mane olur. Ancaq bəzi hallarda, məsələn, sənət əsərlərində və ya ədəbiyyatda, həyasızlıq fikir və duyğuların daha açıq şəkildə ifadə olunması üçün bir vasitə kimi istifadə oluna bilər. Lakin bu, həyasızlığın özünün müsbət qiymətləndirilməsi mənasına gəlmir.