Hiperboloid (yun. hyperbolē - artıq atma, aşma): Riyaziyyatda hiperbolanın fırlanması nəticəsində əmələ gələn üçölçülü bir səthdir. Bu səthin forması fırlanan hiperbolun növündən (bir qol və ya iki qollu) və fırlanma oxunun vəziyyətindən asılı olaraq dəyişir. Beləliklə, iki əsas hiperboloid tipi mövcuddur: bir qollu hiperboloid və iki qollu hiperboloid.
Bir qollu hiperboloid, fırlanan hiperbolanın oxuna paralel olan bir ox ətrafında fırlanması ilə əmələ gəlir. Nəticədə, "e yeri" formasını xatırladan, sonsuza qədər uzanan, ara kəsilməz, əyri xətlərlə əhatə olunmuş bir səth yaranır. Bu səthin hər hansı bir kəsiyinin ellips və ya hiperbola olması diqqət çəkəndir. Bir qollu hiperboloid mühəndislikdə, xüsusilə də müxtəlif tikinti konstruksiyalarının, məsələn, soyutma qüllələrinin və bəzi binaların dizaynında geniş istifadə olunur, çünki onun qüvvətli və davamlı bir quruluş yaratmaq potensialı var.
İki qollu hiperboloid isə iki qollu hiperbolanın öz oxu ətrafında fırlanması ilə əmələ gəlir. Nəticədə iki ayrı qoldan ibarət, bir-birindən aralı, yəni əlaqəli olmayan səth meydana gəlir. Bu qollardan hər biri sonsuza qədər uzanır. İki qollu hiperboloidin kəsikləri də ellips və ya hiperbola ola bilər. Bu forma, bir qollu hiperboloid kimi geniş istifadə olunmasa da, riyaziyyatda və bəzi xüsusi dizayn məsələlərində öz yerini tapır.
Qeyd etmək vacibdir ki, hiperboloidlərin tənlikləri olduqca mürəkkəbdir və onlar üçölçülü koordinat sistemində təsvir olunurlar. Ancaq bu səthlərin vizual təsviri onların riyazi mürəkkəbliyindən daha aydın və sadədir. Hiperboloidlərin öyrənilməsi analitik geometriya, differensial geometriya və digər riyazi sahələrin inkişafına əhəmiyyətli töhfə vermişdir.