Ellips (yun. elleipsis – qüsur) riyaziyyatda konus və ya silindrin müstəvi ilə kəsişməsindən əmələ gələn qapalı, əyri xəttdir. Bu tərif ellipsin əsas mahiyyətini əks etdirir, ancaq onun gözəlliyini və riyaziyyatda tutduğu xüsusi yerini tam əhatə etmir.
Dairənin biraz "əzilmiş" versiyası kimi təsəvvür edə biləcəyimiz ellips, iki fokus nöqtəsinə olan məsafələrinin cəminin sabit qaldığı bütün nöqtələrin çoxluğundan ibarətdir. Bu sadə, lakin dərin məna kəsb edən tərif, ellipsin həndəsi xüsusiyyətlərini aydınlaşdırır. Hər hansı bir nöqtəni ellips üzərində götürsək, həmin nöqtənin iki fokus nöqtəsinə olan məsafələrinin cəmi həmişə sabit olacaqdır. Bu sabit məsafənin uzunluğu ellipsin böyük oxunun uzunluğuna bərabərdir.
Ellipsin formasını müəyyən edən iki əsas parametr var: böyük ox (2a) və kiçik ox (2b). Böyük ox ellipsin ən uzun diametri, kiçik ox isə ən qısa diametridir. Bu parametrlər ellipsin eksantrikliyini (e) müəyyən edir ki, bu da ellipsin dairədən nə qədər fərqləndiyini göstərir. Eksantriklik 0-dan 1-ə qədər dəyişir; 0 dairəni, 1 isə parabolaya yaxınlaşan ellipsləri təmsil edir.
Ellips sadəcə riyazi bir anlayış deyil, təbiətdə də geniş yayılmışdır. Planetlərin Günəş ətrafında hərəkəti, peyklərin planetlər ətrafında hərəkəti, eləcə də bəzi atomların nüvə ətrafında hərəkəti ellips formalı orbitlərdə baş verir. Hətta səs dalğalarının yayılması zamanı da ellips formalı əks etmələrin müşahidə edilməsi mümkündür. Beləliklə, ellips həm riyaziyyatın, həm də təbiət elmlərinin vacib bir konsepsiyasıdır.
Qısacası, ellips, öz sadəliyinə baxmayaraq, həm riyazi, həm də fiziki dünyanın əsasını təşkil edən zəngin və maraqlı bir həndəsi fiqurdur. Onun tədqiqi həm riyaziyyatın, həm də təbiət elmlərinin dərinliklərinə dalmağa imkan verir.