Hiyləbazlıq sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "hiyləgərlik"lə sinonim kimi izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir tərif vermək mümkündür. Hiyləbazlıq, hədəfini aldatmaq, ona zərər vermək və ya öz məqsədinə çatmaq üçün ağıllı, lakin ədalətsiz və vicdansız yollardan, müxtəlif hiylə və fırıldaqçılıqlardan istifadə etmək deməkdir. Bu, sadəcə olaraq "hiyləgərlik"dən daha çox, bir sıra fəaliyyətləri və niyyətləri əhatə edir.
Hiyləbazlıq, məkrli planların qurulmasını, aldadıcı davranışları, yalan və gizlətmələri, manipulyasiyanı və etibarsızlığı özündə birləşdirir. Bu, yalnız bir hərəkət deyil, bir davranış tərzi, bir həyat fəlsəfəsi ola bilər. Hiyləbaz insan, məqsədinə çatmaq üçün hər vasitədən istifadə edir və əxlaqi prinsiplərə əhəmiyyət vermir.
Hiyləbazlıq müxtəlif kontekstlərdə müşahidə oluna bilər: siyasətdə, biznesdə, şəxsi münasibətlərdə və s. Məsələn, siyasi hiyləbazlıq seçkilərdə saxtakarlıq, dezinformasiya yayılması və rəqiblərin ləkələnməsi kimi formalarda özünü göstərə bilər. Biznesdə hiyləbazlıq isə saxta malların satışı, vergi qaçırma və rəqabətsiz üstünlüklərdən sui-istifadə kimi əməlləri əhatə edir.
Maraqlı bir məqam odur ki, hiyləbazlıq bəzən müəyyən bir məqsədə çatmaq üçün strateji bir vasitə kimi də qəbul edilə bilər. Ancaq bu, əxlaqi baxımdan şübhəli və hətta qanunsuz ola bilər. Hiyləbazlığın sərhədləri və nəticələri hər zaman müzakirə mövzusu olub və əxlaq, hüquq və cəmiyyət tərəfindən müxtəlif formalarda tənqid olunur və cəzalandırılır.
Yekun olaraq, hiyləbazlıq sadəcə hiyləgərlik deyil, daha mürəkkəb və çoxşaxəli bir anlayışdır. Bu, vicdansızlıq, aldatma və manipulyasiya vasitəsilə öz məqsədlərinə çatmaq üçün çalışır və həm fərdlər, həm də cəmiyyət üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.