Hörüklənmiş sözü Azərbaycan dilində "ayağına hörük bağlanmış; hörüklü" mənasını verir. Bu, sadəcə ayağa hörük bağlanmasını deyil, daha geniş mənada, heyvanın hərəkətini məhdudlaşdırmaq, onun müəyyən ərazidən kənara çıxmaması üçün istifadə edilən bir üsul olduğunu göstərir. Hörük, adətən, ip, kəndir və ya oxşar materiallardan hazırlanır və heyvanın ayağına bağlanır. Bu bağlama üsulu, heyvanın otlama sahəsini məhdudlaşdırmaq, onu itirməmək və ya istənilməyən ərazilərə girməsinin qarşısını almaq üçün əsrlər boyu kənd təsərrüfatında istifadə olunmuşdur.
Sözün istifadəsinə nümunə olaraq "Hörüklənmiş inək" ifadəsi göstərilə bilər. Bu, ayağına hörük bağlanmış, hərəkəti məhdudlaşdırılmış bir inəyi təsvir edir. Bu məhdudiyyət müvəqqəti və ya daha uzun müddətli ola bilər – məsələn, inək sağlamlaşana qədər, yeni doğulmuş buzovunu əmizdirərkən və ya digər səbəblərdən.
Verilən misal cümlədə ("[Hümmət] dinməz-söyləməz dönüb kənarda hörüklənmiş ata doğru addımladı") isə "hörüklənmiş at" ifadəsi, atın hərəkətinin məhdudlaşdırıldığını, ehtimal ki, bağlanmış və ya hər hansı bir maneə ilə hərəkəti məhdudlaşdırıldığını göstərir. Bu, atın bağlı olması ilə yanaşı, onun hər hansı bir səbəbdən (xəstəlik, yaralanma və s.) hərəkətsiz qalmasının da işarəsidir. Beləliklə, sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.
Ümumiyyətlə, "hörüklənmiş" sözü, heyvanların hərəkət azadlığının məhdudlaşdırılmasını ifadə edən, köhnə, lakin hələ də istifadədə olan bir söz olaraq qalır və kənd həyatı ilə bağlı mədəniyyətimizin bir hissəsidir.