Hürkmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "gözlənilməz səsdən, adamdan və s.-dən qorxub çəkilmək və ya qaçmaq" kimi izah edilməkdən daha çox təfərrüata malikdir. Hürkmək, qəfil və gözlənilməz təsirlərə qarşı instinktiv bir reaksiyadır. Bu reaksiya, qorxu hissinin güclü təzahürüdür və heyvanlar aləmində olduğu kimi insanlarda da özünü göstərə bilir.
Heyvanlar üçün hürkmək, təhlükənin qarşısında həyatlarını qorumaq üçün vacib bir müdafiə mexanizmidir. Bir quşun gözlənilməz bir səsə qarşı hürkməsi, onun təhlükəni dərk edib qaçması ilə nəticələnən təbii bir instinktdən irəli gəlir. Bu, onların sağ qalması üçün əsasdır. Eyni hal insanlarda da müşahidə oluna bilər: gözlənilməz bir partlayış səsi insanı hürkməyə, yəni qorxub çəkilməyə və ya qaçmağa vadar edə bilər.
Lüğətlərdəki "ürkmək, qorxmaq" ifadələrinə əlavə olaraq, hürkməyin özünəməxsus bir aspekti də var: bu, sadəcə qorxu deyil, qəfil və gözlənilməz bir təsirin yaratdığı ani və şiddətli bir reaksiyadır. Hürkmək, qorxmaqdan daha çox bir hərəkət, bir fiziki reaksiya əsaslı ifadədir. Qorxu hissini yaşamaqla yanaşı, hürkmək eyni zamanda, qorxunun fiziki təzahürü olan bir qaçış və ya geri çəkilmə hərəkətini ehtiva edir. Bu, insanların və heyvanların özünü qorumaq üçün istifadə etdikləri bir instinktiv hərəkətdir.
Beləliklə, "hürkmək" sözünün mənasını daha dolğun və dəqiq şəkildə izah etmək üçün, səs, görüntü və ya digər qəfil təsirlərə qarşı instinktiv qorxu reaksiyası, bunun nəticəsində yaranan qaçma və ya geri çəkilmə hərəkəti kimi izah etmək daha doğru olardı. Bu, sözün sadə mənasından daha çox onun kontekstdəki emosional və fiziki təsirini əhatə edir.