Xaççiçəklilər

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xaççiçəklilər (Cruciferae və ya Brassicaceae): Bitki aləminin ən geniş və iqtisadi əhəmiyyətə malik fəsilələrindən biri olan Xaçıçiçəklilər, ləçəklərinin xaç formasında düzülüşü ilə xarakterizə olunur. Bu unikal çiçək quruluşu, fəsilənin adının əsasını təşkil edir. "Crucifer" latınca "crux" (xaç) və "ferre" (daşımaq) sözlərindən əmələ gələrək, "xaç daşıyan" mənasını verir.

Xaççiçəklilər fəsiləsinə aid bitkilərin çiçəkləri adətən dörd ləçəkdən, dörd kasayarpağından, altı erkəkcikdən (iki qısa, dörd uzun) və bir dişi erkəkdən ibarətdir. Meyvələri isə çox vaxt uzunsov, silindrik və ya oval formada olub, içərisində çoxlu toxum saxlayır. Bu meyvələrə "qulqulcuq" deyilir. Həm də meyvənin əsas xüsusiyyətlərinə əsasən fəsilənin təsnifatında istifadə olunur.

Bu fəsilənin ən tanınmış nümayəndələri arasında kələm, turp, ispanaq, şüyüd, xardal, vəzəri, radikchio kimi bir çox qiymətli tərəvəz bitkiləri yer alır. Bəzi növləri isə ədviyyat kimi, bəziləri isə dekorativ məqsədlə becərilir. Onların arasında tibbi əhəmiyyətə malik olan bitkilər də vardır. Məsələn, bəzi növlərin toxumlarından yağ çıxarılır, bəziləri isə müalicəvi xüsusiyyətlərinə görə istifadə olunur.

Xaççiçəklilər fəsiləsi, geniş yayılma arealı və müxtəlif ekoloji şəraitlərə uyğunlaşma qabiliyyəti ilə seçilir. Onları həm düzənliklərdə, həm də dağlıq ərazilərdə, mülayim və subtropik iqlim zonalarında rast gəlmək olar. Fəsilənin zəngin biomüxtəlifliyi və insan həyatında əhəmiyyəti onu botanika elminin maraqlı və vacib tədqiqat obyektinə çevirir. Davamlı araşdırmalar yeni növlərin aşkarlanmasına, becərilən növlərin genetik təkmilləşdirilməsinə və yeni istifadə sahələrinin ortaya çıxmasına imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz