Xak (fars. خاك) - Azərbaycan dilində əsasən "torpaq" mənasında işlənən bir sözdür. Lüğətlərdə sadəcə "torpaq" kimi təqdim olunsa da, onun mənası daha dərin və çoxşaxəlidir. "Xak" sadəcə fiziki bir varlıq olan torpaq deyil, həm də tarixə, keçmişə, köklərə, vətənə, həyatın və ölümün təməlinə işarə edən simvolik bir anlayışdır.
Qədim fars dilindən gələn bu söz, şerlərdə və ədəbiyyatda çox dərin duyğuların ifadəsinə xidmət edir. Misal üçün, "xaki-dərinə" ifadəsi, torpağın dərinliklərinə, yəni həyatın gizli qatlarına, kökənə, atalarımızın məzarlarına işarə edir. Bu, həm də təvazökarlığı, vətənə bağlılığı və ölümün qaçılmazlığını ifadə edə bilər.
Zakir Müşfiq şerində istifadə olunan "Xakinə abi-qəm qatılmışdır" misrasında isə "xak" kədər və məyusluğun simvolu kimi çıxış edir. Torpaq, qəmin, kədərin özünə hopduğu, onları içində saxladığı bir varlıq kimi təsvir olunur. Bu, torpağın həyatı və ölümü birlikdə qəbul etmə qabiliyyətinə işarədir.
Beləliklə, "xak" sözü sadə bir torpaq mənasından daha dərinə gedərək, fəlsəfi, tarixi, emosional və simvolik anlamlarla zənginləşir. O, həm fiziki mövcudluğun, həm də mədəni və milli identitin təməlini təşkil edir.