Xalabacı Azərbaycan xalq musiqisinin zəngin və rəngarəng dünyasından bir oyun havasıdır. Adının mənşəyi dəqiq bilinməsə də, musiqişünaslar tərəfindən müxtəlif fərziyyələr irəli sürülür. Bəzi tədqiqatçılar adın xüsusi bir hərəkət və ya rəqs formasından, yaxud da musiqinin ifa tərzinə aid bir xüsusiyyətdən törədiyini güman edirlər. Məlumatlarda qeyd olunduğu kimi, xalabacı ifasında müğənni (və ya müğənnilər) bir qədər çalıb-oxuduqdan sonra, adətən, xüsusi geyimlər geyinərək ifanı davam etdirirlər. Bu geyimlər arasında qadın tumanı (kəmərçin) və başa bağlanan kəlağayı xüsusi yer tutur.
Xalabacının ifasında musiqinin ritmik və melodik xüsusiyyətləri ön plana çıxır. Həyəcanlı və enerjili ritmləri, dinamik melodiyalar və sürətli ifa tərzi ilə xarakterizə olunan bu hava, adətən, şənlik və bayram məclislərində, eləcə də toy və nişan mərasimlərində ifa olunur. Musiqinin müşayiətində həmçinin rəqs də yer alır və xalabacının ifaçıları ritmik hərəkətlərlə musiqiyə emosional rəng qatırlar. Bəzi mənbələrdə xalabacının müəyyən bir coğrafi bölgəyə aid olduğu qeyd olunsa da, bu havada Azərbaycan xalq musiqisinin ümumi estetik prinsipləri öz əksini tapır.
Xalabacı havasının ifasında əsasən, milli musiqi alətlərindən istifadə olunur. Bu alətlər arasında tar, kamança, zurna və dəf kimi alətlər xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Onların harmonik birləşməsi və virtuoz ifası xalabacının musiqi dilinin zənginliyini və ifadə qabiliyyətini daha da artırır. Beləliklə, xalabacı sadəcə bir musiqi havası deyil, Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz bir parçası, xalqımızın tarixi, ənənələri və həyat tərzini əks etdirən səs təcəssümüdür. Bu musiqinin öyrənilməsi və təbliği Azərbaycanın zəngin musiqi irsinin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.