Xalsedon (yun. χαλκηδών - xalkedon): Kvars qrupuna aid, gizlikristallik, lifli və ya dairəvi şüalı quruluşlu bir mineral növüdür. Rəngi olduqca dəyişkəndir; ağ, boz, sarı, qəhvəyi, qırmızı, yaşıl və ya mavi rənglərdə rast gəlinir. Bu rəng müxtəlifliyi mineralın tərkibindəki çirkləndiricilərin növü və miqdarından asılıdır. Xalsedonun sərtliyi nisbətən yüksəkdir (Mohs şkalasında 6,5-7) və şüşəyə oxşar parlaqlığa malikdir.
Xalsedonun əmələ gəlməsi hidrotermal proseslərlə bağlıdır; vulkanik süxurların boşluqlarında, geodlarda və ya çatlarda çökmə yolu ilə əmələ gəlir. Onun fibroz quruluşu onun xüsusi fiziki xüsusiyyətlərini müəyyən edir; məsələn, yüksək möhkəmliyini və parlaq səthinə malik olmasını.
Nazik laylı, rəngarəng zolaqlı xalsedon növünə əqiq deyilir. Əqiq, özünün gözəl görünüşü və rəng zolaqlarının unikal naxışları sayəsində qədim zamanlardan bəri bəzək əşyalarının, müxtəlif sənət əsərlərinin və hətta möhürlərin hazırlanmasında geniş istifadə olunmuşdur. Müxtəlif xalqların mifologiyasında və inanclarında xalsedona və əqiqə müxtəlif sehrli xüsusiyyətlər aid edilib.
Qədim yunanlar Xalsedon mineralını ilk dəfə Xalsedon şəhəri yaxınlığında aşkar etmişlər. Bu səbəbdən də mineral bu adla adlandırılıb. Bu gün xalsedon dünyanın müxtəlif yerlərində, o cümlədən Azərbaycanda da tapılır. Onun müxtəlif növləri və rəngləri kolleksiyaçılar arasında çox populyardır və zərgərlik sənayesində geniş tətbiq olunur.