Xar sözü Azərbaycan dilində əsasən bir insanın özünü aşağılayıcı, biabırçı və utancverici bir vəziyyətdə hiss etməsi və ya başqalarının gözü qarşısında belə görünməsi halını ifadə edir. Lüğətlərdə "zəlil, üzüqara, rüsvay, xəcalətli, pərt" kimi sinonimlərlə izah olunsa da, "xar" daha dərin bir məna kəsb edir. Sadəcə utanc hissi ilə deyil, həm də özünə olan hörmətin sarsılması, qürurun əzilməsi, varlığının təhqir edilməsi hissi ilə bağlıdır.
Bu söz sadəcə bir anlıq bir vəziyyəti deyil, daha uzunmüddətli bir ruhi vəziyyəti, iç dünyanın sarsılmasını təsvir edir. "Üzüqara" və ya "rüsvay" daha çox xarici təsirlərə, başqalarının fikirlərinə yönəlmişkən, "xar" daha daxili bir təcrübəni əks etdirir. İnsanın özünə olan inamının sarsılması, özünü qınaması, dəyərsiz hiss etməsi bu sözün əhatə etdiyi duyğular arasındadır.
Misal olaraq, verilən nümunədəki "Rüstəmbəy başını çarpayıya söykəyib, xar və zəlil bir halda sükuta getdi, gözləri yaşardı…" cümləsində Rüstəmbəyin yalnız zəlil olmadığı, həm də daxili bir sarsıntı keçirdiyi, dərin bir üzüntü və məyusluq içində olduğu vurğulanır. "Xar" sözü bu daxili parçalanmanı, ruhsal sarsıntını daha aydın şəkildə ifadə edir.
Ədəbiyyatda "xar" sözü tez-tez ağır, dramatik və həyati əhəmiyyətli hadisələrin təsvirində işlədilir. Bu sözün ifadə etdiyi duyğu spektrinin genişliyi onun bədii əsərlərdə təsir gücünü artırır. Onun sinonimlərinin sadəcə məna cəhətdən yox, həm də duyğu intensivliyi baxımından "xar"dan fərqləndiyini qeyd etmək vacibdir.