Xart: Azərbaycan dilində "xart" sözü, səs təqlidi bir söz olaraq, bərk və kövrək bir cismin dişlə qırılması, kəsilməsi və ya qopması zamanı çıxan səsi ifadə edir. Bu səs, qırılan cismin strukturunun ani dağılması nəticəsində yaranır və tez-tez kəskin, iti bir səs kimi qarşılanır. "Xart" səsi, şüşənin qırılması, çiyin qopması, nazik bir budağın sınması kimi hadisələrdə müşahidə edilə bilər. Səsin intensivliyi qırılan cismin bərkliyi, kövrəkliyi və qırılma sürəti ilə birbaşa əlaqədardır.
Daha geniş mənada, "xart" sözü, bir şeyin ani, kəskin və səs-küylü şəkildə parçalanmasını, dağılmasını da ifadə edə bilər. Məsələn, birinin qəfildən yıxılıb sarsıntılı bir şəkildə yerə düşməsi də "xart" səsi ilə müşayiət oluna bilər. Bu kontekstdə, səs daha çox fiziki dağılma ilə bağlı deyil, hadısənin sürətli və qəfil olması ilə əlaqədardır.
Maraqlı bir detal olaraq, "xart" səsini ifadə edən sözün digər dillərdəki ekvivalentləri ilə müqayisə aparmaq, fərqli dillərdə səsin qavranılmasının xüsusiyyətlərini araşdırmaq üçün maraqlı bir tədqiqat mövzusu ola bilər. Çünki hər dil səsi özünəməxsus şəkildə təsvir edir və bu təsvirlər həmin dilin fonetik sistemi və mədəniyyəti haqqında məlumat verir.
Nəticə olaraq, "xart" sözü, sadəcə bir səs təqlidi deyil, həm də hadisənin sürəti, kəskinliyi və qəfilliyi haqqında məlumat verən, zəngin məna daşıyan bir söz olaraq qəbul edilə bilər.