Xeyrat (ərəbcə خَيرَات - xeyrat, çoxluq şəklindədir; tək halda xeyrət - خَيْرَة) termini İslam dinində ölmüş bir şəxsin xatirəsinə verilən yemək, yaxud da başqa bir xeyriyyə xarakterli yardımı bildirir. Sadəcə "yemək" mənası ilə məhdudlaşdırmaq yanlış olardı, çünki xeyrat anlayışı daha geniş bir məna kəsb edir.
Xeyrat, ölünün ruhunun şad edilməsi, ona Allah yanında dua edilməsi və yaxşı əməllərinin xatırlanması məqsədilə verilən hər cür yaxşılığı əhatə edir. Bu, yalnız yemək paylanması ilə məhdudlaşmır; məscid tikmək, mədrəsə açmaq, kasıblara paltar paylamaq, su quyusu qazmaq kimi müxtəlif xeyriyyə işləri də xeyrat sayılır. Məqsəd, ölünün geridə qoyduğu yaxşı izləri davam etdirmək, cəmiyyətə faydalı olmaq və Allah yanında onun savablarının artmasına kömək etməkdir.
Misal olaraq, Quran və hədislərdə xeyriyyə işlərinin önəmi vurğulanır. Ölünün xatirəsinə verilən xeyratlar bu əmrlərin bir ifadəsidir. Ancaq, xeyratın mahiyyəti sadəcə ənənəvi bir adət deyil, dini bir vəzifə kimi də qəbul edilir. Bu baxımdan, xeyrat verməkdən çəkinmək, qəbul etməkdən imtina etmək, dini baxımdan mənfi qiymətləndirilə bilər.
Göstərilən misal "Dedi ki, mən edən zamanda vəfat; Dəfn edin, verməyin mənə xeyrat" ifadəsində xeyrat anlayışının rəmzi mənasının da olduğunu göstərir. Burada xeyrat, həmin şəxsin ölümündən sonra fikirlərinin və əməllərinin təhrif edilməsi, adının pis söhbətlərə qarışdırılması kimi mənfi halardan qorunmasının arzusunu da ifadə edə bilər. Başqa sözlə, "mənim üçün xeyrat verməyin" ifadəsi, ölümündən sonra adının və xatirəsinin ləkələnməsinin qarşısının alınması xahişini də bildirə bilər.