Xəfə: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yeri olan "xəfə" sözü, sadəcə "heç kəsin görə bilməyəcəyi, gizli, xəlvət yer" mənasından daha çox şey ifadə edir. Bu söz, əslində, bir məkanın gizliliyinə, təhlükəsizliyinə, həmçinin təcrid olunmuşluğuna vurğu edir. Köhnə ədəbiyyatımızda tez-tez rast gəlinən "xəfə" sözü, ətraf aləmdən uzaq, gözdən pərdəarxası, təhlükəsizlik və rahatlıq hissi verən bir sığınacaq, bir səlnamə təsəvvürü yaradır.
Mənfi mənada istifadə edildikdə isə, "xəfə" təcrid olunmuşluq, gizlilik, hətta təhlükə mənasını da özündə ehtiva edə bilər. Məsələn, "xəfədə pusmaq" ifadəsi düşmənə qarşı gizli bir hərəkəti, tələ quramağı, "xəfədə gizlənmək" ifadəsi isə qorxudan, təqibdən qaçmağı, təhlükədən qorunmağı bildirir. Bu kontekstdə "xəfə" sadəcə bir yer deyil, həm də bir vəziyyət, bir duyğu ifadə edir.
Verilən nümunə cümləsi "Yeri çox xəfə, yolun lap qırağı idi" isə, yerin nə qədər gizli, görünməz və yolun kənarda qalmış, əlçatmaz bir yer olduğunu vurğulayır. Bu, həm coğrafi mövqeyi, həm də həmin yerin ətraf aləmdən uzaqlığını, təcrid olunmuşluğunu ifadə edir.
Ümumiyyətlə, "xəfə" sözü Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarını genişləndirən, əsərlərə dərinlik və rəngarənglik qatan maraqlı bir leksik vahiddir. Onun mənası mətnin kontekstindən asılı olaraq fərqli çalarlar ala bilir və bu da onu daha da cəlbedici edir.