Xəlbirlənmə: "Xəlbirlənmək" felindən törəmiş məsdər olub, əsasən dərin və davamlı bir narahatlıq, qorxu və ya həyəcan hissi ilə müşayiət olunan daxili sarsıntı, çaşqınlıq vəziyyətini ifadə edir. Sadəcə qorxu deyil, daha çox dərin, əsəb sistemini sarsıdan, insanı özündən çıxaran bir haldır. Bu hal, fiziki əlamətlərlə də özünü göstərə bilər: titrəmə, əllərin tərləməsi, ürək döyüntüsünün sürətlənməsi və s.
Xəlbirlənmə vəziyyətinə düşən insan, adətən, nə etməli olduğunu bilmir, qərar verməkdə çətinlik çəkir, düşüncələri qarışıq olur və ətrafında olanları aydın şəkildə qavraya bilmir. Bu vəziyyət, qəfil bir hadisə, gözlənilməz xəbər, böyük bir təhlükə və ya uzun müddət davam edən stressli bir vəziyyətin nəticəsi ola bilər.
Maraqlı bir məqam odur ki, "xəlbirlənmə" sözü, əsasən şifahi nitqdə işlədilir və yazılı dilə nisbətən daha az rast gəlinir. Bu, sözün ifadə etdiyi duyğuların gücünü və dərinliyini vurğulayır. "Xəlbirlənmək" sadəcə olaraq "çəkinmək" və ya "qorxmaq"dan daha çox, daxili bir sarsıntı, əsəb gərginliyi vəziyyətini ifadə edir. Hətta bəzi hallarda, nəinki qorxu, həm də ümidsizlik, çarəsizlik hissləri ilə müşayiət oluna bilər.
Psixoloji baxımdan, xəlbirlənmənin səbəbləri müxtəlif ola bilər və stress, travma, psixoloji xəstəliklər ilə əlaqədar ola bilər. Bu vəziyyət insan həyatının müxtəlif sahələrini təsir edə bilər və ciddi nəticələrə gətirib çıxara bilər. Ona görə də, xəlbirlənmənin davamlı olması halında, mütəxəssisdən kömək almaq məsləhət görülür.