Xələf (ərəbcə خَلف - xəlf) sözü, Azərbaycan dilində əsasən birinin yerini tutan, onun işini davam etdirən, varisini ifadə edir. Lüğətlərdəki "sonradan gələn" tərifi, onun zaman sırasındakı mövqeyini göstərsə də, mənanın tam dərinliyini əks etdirmir. Çünki xələf sadəcə olaraq zaman baxımından sonrakı gələn deyil, əvvəlkinin yerini tutan, onun işini, vəzifəsini, ya da mirasını qəbul edən şəxsdir.
Daha geniş mənada, xələf anlayışı müxtəlif sahələri əhatə edir. Siyasi kontekstdə, bir hökmdarın və ya liderin varisi, onun yerini alan şəxs xələf adlanır. Din kontekstində isə xələf, bir peyğəmbərin, imamın və ya dini liderin davamçısını, onun təlimlərini yayımlayan və icra edən şəxsi bildirir. Bu kontekstdə, xələflik, sadəcə varislikdən daha çox, bir məsuliyyət və vəzifəni öz üzərinə götürməyi əhatə edir.
Genealoji baxımdan, xələf ailədə özündən əvvəlki nəslin üzvlərindən sonra gələn nəsli ifadə edə bilər. Məsələn, bir babanın xələfi onun övladları, nəvələri və s. ola bilər. Beləliklə, xələf sözü həm zaman, həm də nəsil baxımından bir əlaqəni ifadə edir.
Maraqlı bir məqam da odur ki, xələf sözü, əvvəlkinin xüsusiyyətlərini və ya mirasını davam etdirməyi, hətta onu inkişaf etdirməyi nəzərdə tutur. Yəni, sadəcə təkrar deyil, bir inkişaf və davamlılığı ifadə edir. Bu baxımdan xələf, inkişaf və irəliləmənin vacib bir elementi kimi də qəbul edilə bilər.