Xəlitə (ər. خليطة - xaliṭa) termini, metalurgiyada və kimyada geniş istifadə olunan bir termindir. Lüğətlərdəki sadə izahı, "külçə" mənasını əhatə etsə də, xəlitənin daha dərin bir mənası və əhəmiyyəti vardır. Əslində xəlitə, iki və ya daha çox elementin kimyəvi reaksiyaya girmədən, fiziksel olaraq birləşərək yeni bir material əmələ gətirməsidir. Bu birləşmədə, hər bir element öz kimyəvi xüsusiyyətlərini qoruyur, lakin yeni materialın xassələri, tərkibindəki elementlərin nisbətlərindən asılı olaraq dəyişir.
Məsələn, mis və sinkin müəyyən nisbətlərdə birləşməsindən əldə edilən pirinç, xəlitənin ən yaxşı nümunələrindən biridir. Pirincin, tərkibindəki mis və sinkdən fərqli xüsusiyyətləri (məsələn, daha yüksək möhkəmlik, daha yaxşı korroziya müqaviməti və s.) vardır. Bu da xəlitələrin əsas üstünlüyünü - istənilən xassələrə malik materialların yaradılmasına imkan verməsini göstərir. Bu səbəbdən də xəlitələr, müxtəlif sahələrdə, o cümlədən tikinti, avtomobil sənayesi, aviasiya və kosmik sənaye, elektronika və s. geniş tətbiq olunur.
Lüğətdə verilən "maqmanı bir xəlitə kimi fərz etmək" misalında olduğu kimi, xəlitə anlayışı yalnız metallara aid deyildir. Geologiyada da, əriymiş qayaların müxtəlif mineral və elementlərin qarışığından ibarət olması səbəbiylə maqma xəlitə kimi təsvir edilir. Həmçinin, bəzi qaz qarışıqları da xəlitə kimi nəzərdən keçirilə bilər. Beləliklə, xəlitə anlayışı, sadəcə metalların qarışığı deyil, müxtəlif maddələrin fiziksel birləşməsi nəticəsində yaranan yeni materialı ifadə edən daha geniş bir termindir.
Yekun olaraq, xəlitə, iki və ya daha çox komponentin kimyəvi reaksiya olmadan fiziksel birləşməsidir və bu birləşmə yeni, unikal xassələrə malik bir material əmələ gətirir. Bu, onu müxtəlif sənaye sahələrində əvəzolunmaz edir və elmin inkişafında mühüm rol oynayır.