Xəmirgir sözü ərəb dilindən olan "xəmir" və fars dilindən olan "...gir" (işçi, edən) sözlərindən təşkil olunmuş bir birləşmədir. Əslində, sözün tam mənası "xəmir işləyən", "xəmir yoğuran" deməkdir. Ancaq sadəcə xəmir yoğurmaqla kifayətlənməyən, çörəkçilik prosesinin müxtəlif mərhələlərində iştirak edən, xəmirin hazırlanması və işlənməsində ixtisaslaşmış peşə sahibinə aid edilir.
Tarixən, xəmirgir peşəsi çörəkçiliyin ayrılmaz hissəsi olmuşdur. Çörək evləri, xüsusən də əl ilə çörək bişirilən zamanlarda, güclü fiziki qüvvə və bacarıq tələb edən ağır əmək prosesini həyata keçirən xəmirgir işçilərinə ehtiyac duyurdular. Onlar yalnız xəmiri yoğurmaqla deyil, həm də xəmirin keyfiyyətinin nəzarət edilməsi, xəmirin qalınlığının və ölçüsünün təyin edilməsi, xəmirin çörək formasına salınması və bişmə prosesinin idarə olunmasında iştirak edirdilər. Beləliklə, xəmirgir sadəcə bir işçi deyil, çörək istehsalının əsas ustalarından biri idi.
Lüğətdə verilən misal cümlədə "Məsum kişi xəmirgirin sözündən köyrəldi" ifadəsi xəmirgirin peşəsinin fiziki cəhətdən ağır və sərt olduğunu, həmçinin bu işdə çalışan insanların sərt danışıq tərzinə malik olma ehtimalını göstərir. Bu mənada "xəmirgirin sözü" ifadəsi, çox güman ki, sərt, qaba və ya kobud tənqid və ya əmri bildirir. Yəni, Məsum kişinin xəmirgir tərəfindən tənqid olunması nəticəsində inciməsi və ya ruh düşkünlüyü ilə nəticələnmişdir. Bu da xəmirgir peşəsinin ümumi təsəvvürünü və sosial kontekstini aydınlaşdırır.
Müasir dövrdə, texnologiyanın inkişafı ilə xəmir yoğurma prosesi avtomatlaşdırılmış olsa da, "xəmirgir" sözü peşənin tarixini və bu peşənin əmək intensivliyini xatırladan bir termin kimi qalmaqdadır. Sözün qorunması, əmək tarixinin və peşənin mədəni əhəmiyyətinin qorunması baxımından vacibdir.