Xəndan (fars. خندان) sözü, Azərbaycan dilində əsasən "gülən", "şən", "üzügülər" mənalarında işlənir. Lüğətlərdəki bu sadə təriflər, sözün ifadə etdiyi zərif duyğuları tam əks etdirmir. Xəndan, sadəcə "gülən" deyil, içdən, səmimi, təravətli bir gülüşü, üzdəki xoşbəxtliyin parlaq əksini təsvir edir. Gözlərin parıltısı, dodaqların incə əyriliyi, ümumi hərəkətlərin söhbətə uyğun gələn rahatlığı və hərarəti xəndanlıqda bir araya gəlir.
Xəndan sözü, qədim fars ədəbiyyatından Azərbaycan dilinə keçmişdir və klassik əsərlərdə tez-tez rast gəlinir. Bu, sözün sadəcə gündəlik danışıq dilində deyil, həm də poetik və bədii əsərlərdə zəngin ifadə imkanlarına malik olduğunu göstərir. "Xəndan" ifadəsi, sadəcə fiziki bir hal deyil, həm də daxili bir vəziyyəti, ruhun şənliyini və sevincini ifadə edir. Bu səbəbdən də söz, təsviri ədəbiyyatda obrazların xarakterini və emosional vəziyyətini daha canlı və təsirli şəkildə təsvir etmək üçün istifadə edilir.
Misal olaraq, verilən şeir parçasında ("Kim görübdür Qövsiyi məhzuni xəndan bir nəfəs?") xəndan sözü, Qövsi adlı şəxsin məhzunluqla (kədər) əlaqələndirilməsinin təzadını vurğulayır. Bu, oxucuya şairin duyğularını daha dərin anlamaq imkanı verir. Sözün bu şəkildə istifadəsi, onun sadəcə "gülən"dən daha geniş bir məna spektrinə malik olduğunu bir daha sübut edir.
Beləliklə, "xəndan" sözü, sadəcə bir lüğət mənasından daha çoxdur. O, bir duyğu, bir vəziyyət, bir hiss-həyəcan və sənətkarlıqla yaradılmış bir obrazdır. Onun mənasını dərk etmək, Azərbaycan dilinin zənginliyi və ifadə qabiliyyətini tam şəkildə qavramaq üçün vacibdir.