izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xəz sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında, əsasən heyvanlarla bağlı bir çox mənaları özündə ehtiva edən maraqlı bir termindir. Ən geniş mənada, xəz, xəzli heyvanların bədənini örtən yumşaq və isti tük örtüyünü, yəni yununu ifadə edir. Dələ xəzi, tülkü xəzi kimi ifadələr bu mənanın ən aydın nümunələridir. Xəzin növü, uzunluğu, rəngi və toxuması heyvanın növündən, yaşından və hətta yaşadığı coğrafi ərazidən asılı olaraq dəyişir. Bu xüsusiyyətlər xəzin qiymətini və istifadə sahəsini müəyyən edir.

Lakin xəz sözünün mənası bununla məhdudlaşmır. Sözün ikinci və daha işlənmiş mənası isə, bu tük örtüyünün emal edilmiş, yəni təmizlənmiş, aşılanmış və ya digər üsullarla işlənmiş formasını ifadə edir. Belə ki, heyvanın dərisi xüsusi üsullar vasitəsilə emal olunduqdan sonra paltar, aksesuar və ya digər əşyaların istehsalında istifadə olunur. Bu mənada xəz, dəbdəbəli və dəyərli bir material kimi qəbul edilir və əsrlərdir insan həyatında mühüm rol oynamışdır.

Tarix boyu xəz ticarəti qlobal miqyasda mühüm əhəmiyyət kəsb etmiş, böyük sərvətlərin toplanmasına və hətta dövlətlərarası münasibətlərə təsir göstərmişdir. Müxtəlif növ xəzlərin dəyərinin fərqli olması ticarət yollarının və siyasi gücün formalaşmasında əsas amillərdən biri olmuşdur. Bu gün də xəz məmulatları, xüsusilə də yüksək keyfiyyətli və nadir xəzlərdən hazırlanan əşyalar, dəyərli və prestijli hesab olunur.

Beləliklə, "xəz" sözü sadəcə bir tük örtüyü deyil, zəngin tarixi, iqtisadi və mədəni əhəmiyyəti olan bir termindir. Onun mənası heyvanlar aləminin sirrləri, insanın təbiətlə əlaqəsi və tarix boyu davam edən ticarət və dəbdəbə dünyası ilə sıx bağlıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz