Xəzəl sözü Azərbaycan dilində əsasən payız fəslində ağaclardan tökülən quru, saralmış yarpaqlar üçün işlədilir. Lüğətlərdəki qısa izahdan fərqli olaraq, xəzəl sadəcə quru yarpaq yığımı deyil, daha çox payızın özünəməxsus bir simvoludur. Sarımtıl-qonur rənglərə çalan bu yarpaqlar torpağı örtərək təbiətin qış yuxusuna hazırlaşmasının göstəricisi kimi qəbul edilir.
Xəzəl, həm də özünün xüsusi bir toxuması ilə seçilir. Quru, kövrək, bəzən isə küləyin təsiri ilə qıvrılıb-bükülmüş yarpaqlar həm səssiz bir susquluq, həm də həyat dövrünün tamamlanmasının simvolik təsviridir. Bu səbəbdən də, xəzəl bədii ədəbiyyatda, xüsusən də payız mövzusunu əks etdirən əsərlərdə tez-tez metafora olaraq işlədilir; qocalığı, solğunluğu və ya keçmişin xatirələrini simvolizə edir.
Misal olaraq, sitatda göstərilən "qaratoyuq tutmaq üçün at qılından cələ hörüb bağda ağaclar altında çox xəzəl olan" ifadəsi xəzəlin həm təbii bir element, həm də insan həyatında istifadə oluna bilən bir material olduğunu göstərir. Quru yarpaqların əl əməyi ilə hazırlanan ov alətlərinin tərkib hissəsi kimi tətbiq olunması, əcdadlarımızın təbiətlə necə ahəngdar yaşadıqlarının maraqlı bir nümunəsidir.
Ümumiləşdirərək demək olar ki, xəzəl, sadəcə quru yarpaq deyil, dərin mənalar daşıyan, payız mövsümünün xarakterik elementi və insan həyatı ilə sıx bağlı olan bir təbiət hadisəsidir.