izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xırda-para sözü Azərbaycan dilində əsasən "xırda", "kiçik" mənasında işlənir. Lakin sadəcə ölçü və kəmiyyət baxımından kiçikliyi ifadə etməkdən daha geniş bir mənaya malikdir. "Xırda-para" ifadəsi, əşyaların həm ölçücə kiçik, həm də əhəmiyyətsiz, önemsiz olmasını, bəzən isə çoxluğunu və nizamsızlığını vurğulayır. Belə ki, çoxlu sayda xırda əşyalar bir yerdə toplaşdıqda, həmin yığın "xırda-para" adlanır.

Misal olaraq, köç zamanı ev əşyalarının içində olan xırda-para əşyalar (düğmələr, iynələr, kiçik oyuncaqlar və s.) bir yerdə toplanıb qutulara, çantalar yığılır. Bu zaman bu əşyaların hər biri ayrıca əhəmiyyət kəsb etməsə də, hamısı bir yerdə toplanaraq bəlli bir yığına çevrilir. Yəni, "xırda-para" sözü sadəcə ölçü deyil, həm də miqdarı və əhəmiyyətsizliyini ifadə edən bir anlayışdır.

Sözün leksik mənasından əlavə, onun emosional yükü də var. "Xırda-para" sözü bəzən bir az da mənfi konnoatasiya daşıyır, nizamsızlığı, qarışıqlığı, hətta dəyərsizliyi ifadə edə bilər. Məsələn, "otağ xırda-para şeylərlə dolu idi" deyəndə, otağın qarışıqlığı, nizamsızlığı ön plana keçir.

Ümumi olaraq, "xırda-para" sözü Azərbaycan dilinin rəngarəngliyini və ifadə qüvvəsini nümayiş etdirən, sadə görünən lakin məna baxımından zəngin bir söz birləşməsidir. Onun mənasını tam dərk etmək üçün həm leksik mənasına, həm də kontekstinə diqqət etmək lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz