Xırıldamaq felinin əsas mənası aydın olmayan, boğuq və tutqun bir səs çıxarmaqdır. Bu səs, adətən, nəfəs yollarının daralması, tıxanması və ya maye ilə dolması nəticəsində yaranır. Belə bir səs, xəstəliklərdə, xüsusilə də tənəffüs sistemi xəstəliklərində, çox rast gəlinir. Xırıldama səsi, əslində, havanın dar keçidlərdən zorla keçməsindən yaranan bir fiziki hadisənin səs təzahürüdür.
Daha geniş mənada, "xırıldamaq" həmçinin müəyyən bir səs əmələ gətirən əşyaların da fəaliyyətini təsvir edə bilər. Məsələn, köhnə bir maşının mühərrikinin səsi, ya da qapının köhnə menteşələrdə sürtünmə səsi "xırıldamaq" kimi təsvir oluna bilər. Bu halda, səsin keyfiyyəti – boğuqluğu, tutğunluğu və aydın olmaması ön plana keçir.
"Ölmək ölməkdir, xırıldamaq nə deməkdir?" deyimi ölümün qarşısında xırıldamağın əhəmiyyətsizliyini vurğulayır. Xırıldamaq, ölümün son mərhələsində, tənəffüsün çətinləşdiyi vaxt müşahidə olunan bir haldır və bu deyimdə ölümün qarşısında hər hansı bir müqavimətin, mübarizənin əhəmiyyətsizliyini ifadə edir. Həyatın son anlarında ortaya çıxan xırıldama səsi, ölümü yaxınlaşdıran bir əlamət kimi qəbul edilir və deyimdə bu əlamətin həyatın əsas məsələləri ilə müqayisədə ikinci dərəcəli olduğu nəzərə çarpdırılır.