Tutqun sifəti əsasən səs haqqında işlənir və "batqın, batmış, batıq" mənalarını verir. Lakin bu izah kifayət qədər dəqiq və geniş deyil. "Tutqun səs" ifadəsi səsin aşağı, boğuq, aydın olmayan, eşitməyi çətin olan xüsusiyyətini bildirir. Səsin fiziki xüsusiyyətləri ilə yanaşı, həm də emosional, psixoloji kontekstdə işlədilə bilər. Məsələn, tutqun səs kədər, qəm, melankoli və ya qorxu hisslərini ifadə edə bilər. Səsin həcmi, tonu və təmizliyi ilə bağlı deyil, daha çox onun keyfiyyəti ilə bağlıdır.
Etimoloji baxımdan "tutqun" sözünün kökü "tutmaq" fellə əlaqədardır. "Tutmaq" sözünün bir mənası "əhatə etmək", "örtmək", "bürüdücülük"dür. Bu mənada "tutqun səs" ifadəsi sanki səsin havanı, boşluğu tamamilə doldurmaması, ətrafa yayılmamağı, boğulmuş qalması kimi təsəvvür olunur. Səs sanki "tutulmuş", "əhatə olunmuş" kimi hiss olunur və bu da onun batıq, aydın olmayan keyfiyyətini yaradır.
Misal olaraq, "Tutqun səs eşidildi" cümləsində səsin qaranlıq, qeyri-müəyyən, anlaşılmaz olduğu vurğulanır. "Tutqun gözləri ilə məni baxdı" cümləsində isə söz yalnız səsə aid deyil, həm də insanın hərəkətlərinə və emosional vəziyyətinə şamil olunur, kədərli, üzüntülü, qapalı, anlaşılmaz bir baxışı ifadə edir. Beləliklə, "tutqun" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq müəyyən edilir, lakin əsasında həmişə bir qədər "qaranlıq", "gizli", "açıq-aşkar olmayan", "boğulmuş" təəssüratı dayanır.
Digər nümunələr:
- Onun tutqun səsi otağı bürüdü.
- Uzaqlardan tutqun bir musiqi səsi gəlirdi.
- Tutqun rəngli paltar geyinmişdi.
Göründüyü kimi, "tutqun" sözü müxtəlif sahələrdə işlədilə bilər, lakin əsas mənası hər zaman bir qədər qaranlıq, qeyri-müəyyən və ya boğulmuş bir vəziyyəti əks etdirir.