Xilqət (ərəb. خلق - xalq) sözü Azərbaycan dilində əsasən "yaradılış" və ya "yaradılma" mənasında işlənir. Lakin bu tərif, sözün zəngin məna dünyasını tam əhatə etmir. Xilqət sadəcə bir hadisəni deyil, Allah tərəfindən kainatın, bütün varlıqların və insanın mövcudluğa gətirilməsini, var edilməsini, onlara forma və xüsusiyyətlər verilməsini, bir sistem halında təşkilini əks etdirir.
Bu, həm də kainatın gözəllik və mürəkkəbliyini, içindəki qüsursuz tarazlığı və möhtəşəmliyini ifadə edir. Xilqət anlayışı fəlsəfə, dini düşüncə və ədəbiyyatda fərqli kontekstlərdə geniş şərh olunur. Məsələn, dini baxış buçuluğundan xilqət, Allahın iradəsinin və qüdrətinin ən böyük təzahürüdür, kainatın məntiqi və məqsədəuyğunluğunun sübutudur.
Ədəbiyyatda isə xilqət həm kainatın geniş mənada, həm də fərdi varlıqların yaradılması kimi istifadə oluna bilər. Misal olaraq, bir şeirdə "insan xilqəti" ifadəsi insanın fiziki və mənəvi xüsusiyyətlərini, yaradılışının incəliklərini ifadə edə bilər. Sözün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq fərqli nüanslar əldə edə bilir.
Ümumiyyətlə, xilqət sözü sadəcə "yaradılış" demək deyil; o, mövcudluğun əsasını, kainatın mənşəyini, varlığın sirrini və mənasını axtarmaq üçün dərin bir düşüncəni özündə ehtiva edir. Sözün istifadə edildiyi yerdə, oxucu ya da dinləyici tərəfindən dərin fəlsəfi və dini mənalar qavranıla bilər.