Xofluluq, həyatımızda qarşılaşdığımız müxtəlif təhlükə və ya qorxu hisslərinin yaratdığı narahatlıq və qorxu halının ifadəsidir. Bu, sadəcə bir anlıq qorxu hissi deyil, daha çox davamlı, bəzən də həddindən artıq bir narahatlıq və təşviş vəziyyətini əks etdirir. Xofluluq insanın fiziki və emosional vəziyyətinə mənfi təsir göstərə bilər, yuxusuzluq, əsəbilik, ürək döyüntüsünün sürətlənməsi kimi simptomlarla özünü göstərə bilər.
Xofluluğun səbəbləri çox müxtəlif ola bilər. Bu, ciddi bir xəstəlik, maliyyə problemləri, iş yerindəki stress, sevdiklərinin itirilməsi və ya gələcəyə dair qeyri-müəyyənlik kimi amillərdən qaynaqlana bilər. Hətta kiçik, əhəmiyyətsiz görünən hadisələr belə bəzi insanlarda güclü xofluluq hissi yarada bilər. Xofluluq səviyyəsi insanlardan insana fərqlidir və hər kəs bu hissi fərqli şəkildə yaşayır.
Mirzə Cəlilin əsərlərində xofluluğun təsviri çox vaxt psixoloji və sosial kontekst daxilində verilir. Yuxarıdakı misalda olduğu kimi, xofluluq hiyləgərliklə əlaqələndirilərək, insanın müəyyən hərəkətlərindən və ya yaşadığı hadisələrdən sonra yaşadığı psixoloji təsiri göstərir. Bu, insanın daxili dünyasında baş verən dəyişikliklərin əyani təsviridir. Xofluluğun təsvirində müəllif insanın həm fiziki, həm də ruhi vəziyyətini, həm də hadisələrin insanın psixikasına təsirini nümayiş etdirir. Beləliklə, xofluluq təkcə bir duyğu deyil, həm də insanın sosial və psixoloji həyatını əks etdirən kompleks bir haldır.