Xülasə (fars. خلاصه) sözü qısaca olaraq, bir mətnin, hadisənin və ya fikrin əsas məqamlarının qısa və aydın şəkildə ifadə edilməsini bildirir. "Müxtəsər", "bir sözlə", "qısa məzmun" kimi ifadələrlə sinonimdir. Lüğətlərdəki "uzun sözün qısası" tərifi onun əsas funksiyasını yaxşı əks etdirir, lakin mənasının daha geniş olduğunu vurğulamaq lazımdır.
Xülasə yalnız bir neçə cümlədən ibarət qısa bir məlumat olmaya da bilər. Mürəkkəb bir mövzunun əsas fikirlərini sistemli şəkildə və məntiqi ardıcıllıqla izah edən geniş bir mətn də xülasə adlana bilər. Məsələn, bir kitabın xülasəsi, elmi bir araşdırmanın xülasəsi, bir hadisənin xülasəsi kimi ifadələr geniş məlumat ehtiva edə bilər. Əsas odur ki, bu məlumat əsas ideyaları dəqiq və aydın şəkildə çatdırsın, əlavə detalları isə kənarda qoysun.
Xülasənin yazılması müəyyən bacarıqlar tələb edir. Yaxşı bir xülasə orijinal mənbənin əsas fikirlərini itirmədən, qısa, aydın və dəqiq şəkildə ifadə etməlidir. Eyni zamanda, özünəməxsus bir üslub və dil seçimi ilə fərqlənə bilər. Məlumatın obyektivliyi və dəqiqliyi xülasənin etibarlılığını təmin edən əsas amillərdir.
Misal olaraq, verilən cümlədə "Xülasə, daha nə deyim, baharın bu gözəl ayında bizim ölkə kimi gözəl ölkə az tapılar…" xülasə sözü müəllif tərəfindən nəticə çıxarmaq və mövzunu yekunlaşdırmaq üçün istifadə olunur. Bu halda, xülasə əvvəlki fikirləri yekunlaşdırır və ümumi bir qiymətləndirmə verir.