Müxtəsər (ər. مختصر - muxtasar) sifəti əsasən "təfsilatı az olan", "qısa və yığcam" mənalarını ifadə edir. Ərəb dilindən gələn bu söz, quruluş etibarilə "xətər" (kəsmək, qısaltmaq) kökünə bağlıdır və bu kökdən törəmə olan "qısaltmaq", "xülasə etmək" mənalarını da özündə əks etdirir. Beləliklə, müxtəsər bir şeyin əsas məzmununu saxlayaraq, ikinci dərəcəli detallardan təmizləndiyini, yalnız ən vacib məlumatları ehtiva etdiyini göstərir.
Lüğətlərdə "təfsilatsız", "yığcam", "qısa" kimi təriflərlə izah olunsa da, müxtəsər sözünün əhatə dairəsi daha genişdir. O, sadəcə olaraq uzunluq baxımından deyil, həm də məzmunun strukturu, təqdimatı baxımından qısadır. Məsələn, uzun bir hekayənin müxtəsərini yazmaq, əsas hadisələri qoruyaraq təfərrüatı çıxarmaq deməkdir. Müxtəsər bir məruzə, geniş məlumatı qısa zamanda, aydın və dəqiq şəkildə çatdırmaq məqsədini daşıyır.
Müxtəsər sözü həm sifət, həm də isim kimi işlənə bilər. Sifət kimi işləndikdə, "müxtəsər məlumat", "müxtəsər məktub", "müxtəsər izahat" kimi ifadələrdə olduğu kimi, isimləri təyin edir. İsim kimi işləndikdə isə, "bu məqalənin müxtəsərini oxudum", "müxtəsər daha yaxşıdır" kimi cümlələrdə, qısaldılmış, yığcamlaşdırılmış versiyanı bildirir. Zərf kimi işlənməsi isə, "müxtəsər izah et" kimi cümlələrdə, əməlin necə yerinə yetirilməsini göstərir.
Müxtəsər sözünün sinonimləri arasında "qısa", "yığcam", "xülasəli", "təfsilatsız" kimi sözlər göstərilə bilər, lakin bu sinonimlərin hər birinin öz incəlikləri və məna çalarları vardır. Müxtəsər isə bu sözlərin hamısını əhatə edən, daha ümumi və dəqiq bir ifadədir. Onun əks mənası isə "müfəssəl" sözüdür.