izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İçrə (qoşma, köhnəlmiş, klassik) – "İçində", "içərisində" mənasında işlənən bir qoşma söz. Müasir Azərbaycan dilində daha az istifadə olunsa da, klassik ədəbiyyatımızda tez-tez rast gəlinir və əsərlərə xüsusi bir poetik təsir verir. "İçrə" sözü, sadəcə olaraq yer bildirən "içində" sözünün daha ifadəli, daha bədii bir sinonimi kimi deyil, həmçinin məkandan kənara çıxaraq, bir vəziyyəti, durumu və ya hətta bir duyğunu ifadə etmək üçün də işlədilə bilər. Məsələn, “qəfəs içrə” deyərkən, sadəcə quşun qəfəsinin içində olduğunu deyil, həm də onun həbs edilmiş, məhdudlaşdırılmış vəziyyətini, azadlıq həsrətini ifadə edirik.

Misal olaraq verilən “Bağ içrə” ifadəsi, sadəcə bağın daxilində olmanı deyil, bağın gözəlliyi, sulu-yaşılı, çiçəkli bir atmosferi içərisində olmanın xoş hisslərini də ifadə edə bilər. "Ev içrə" isə yalnız evdə olmağı deyil, ev rahatlığını, ailə qovuşmasını və ya özünə məxsus bir məkana sığınılmasını ifadə edə bilər. Bu baxımdan, “içrə” sözü sadəcə bir yer bildiricidən çox, bir duyğu və vəziyyət bildirici kimi də çıxış edir.

Nəzərə alınmalıdır ki, "İçrə" sözünün köhnəlmiş və klassik olması, onun ədəbi dil üçün əhəmiyyətsiz olduğu mənasını vermir. Əksinə, klassik ədəbiyyat əsərlərini daha orijinal və zəngin edən bu cür köhnəlmiş sözlərin dəqiq anlaşılması və istifadəsi vacibdir. Nümunə olaraq verilən şeir misrasında “qəfəs içrəyəm giriftar” ifadəsi, sözün sadə mənasının ("qəfəsdə əsirəm") kənarda, şairin həsrətini, məhdudiyyətini, özünü həbs olunmuş hiss etməsini daha səmimi və duyğulu şəkildə oxucuya çatdırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz