Qəfəs: (fars mənşəli)
Qəfəs sözü, əsasən, heyvanları saxlamaq üçün istifadə olunan metal və ya taxta çərçivəyə malik, hasarlı qurğu kimi başa düşülür. Lakin mənası daha genişdir və tarixi kontekstdə müxtəlif tətbiqlərə malikdir. Birinci mənası, ümumi mənada, müxtəlif ölçülərdə və materiallardan hazırlanmış, içərisində quşlar, kiçik heyvanlar və ya hətta əşyalar saxlanılan qapalı, hasarlı bir sahədir. Bu, ən məşhur və gündəlik istifadə olunan mənasıdır.
Lüğətlərdə verilən ikinci mənası isə daha az tanışdır, ancaq qəfəsin əslində nə qədər çox yönlü bir söz olduğunu göstərir. Kitablar və digər əşyaların sistemli şəkildə yerləşdirilməsi üçün divara bənd edilmiş və bölmələrə ayrılmış rəflər sistemini təsvir edir. Bu, əslində, müasir kitab rəflərinin qədim bir prototipi olaraq qəbul edilə bilər. Beləliklə, qəfəs yalnız fiziki məhdudiyyət deyil, həm də əşyaların təşkilati və sistemli saxlanması üçün bir vasitədir.
Maraqlı bir məqam da budur ki, "qəfəs" sözünün memarlıqda da istifadəsi müşahidə olunur. Məsələn, bəzi tarixi binalarda, xüsusilə də qədim saraylarda və ya kilsələrdə, müəyyən bir məkanın daxilində, daha kiçik, ayrılmış hissələri təsvir etmək üçün "qəfəs" termini işlənə bilər. Bu da sözün məkanın bölünməsi və təşkili ilə bağlı bir anlam daşıdığını göstərir.
Nəticə etibarilə, "qəfəs" sadəcə bir heyvan saxlama qurğusu deyil, məkanın təşkili, əşyaların saxlanması və hətta memarlıqda müəyyən bir hissəni təsvir etmək üçün istifadə oluna bilən çoxşaxəli bir termindir. Onun tarixi kökləri və müasir tətbiqləri bu sözün mənasını daha da zənginləşdirir.