İdeallaşdırılma, "ideallaşdırılmaq" felindən törəmiş bir isimdir və bir şeyin, birinin və ya bir hadisənin gerçəklikdən üstün tutularaq, qüsur və çatışmazlıqlarından göz yumularaq, mükəmməl və əla bir şəkildə təsəvvür edilməsi, təsvir edilməsi və ya qəbul edilməsi prosesini bildirir. Bu proses əslində obyektiv reallıqdan uzaqlaşaraq, subyektiv arzulara və idealizasiyaya əsaslanır.
İdeallaşdırılma, həm müsbət, həm də mənfi nəticələrə səbəb ola bilər. Müsbət tərəfdən, sevdiyimiz insanları, əsərləri və ya idealları ideallaşdırmaq bizə motivasiya, ümid və ruhi rahatlıq verə bilər. Məsələn, uşaqlıqda valideynlərimizi qüsursuz hesab etmək və onlara mükəmməl varlıqlar kimi baxmaq, həm onlarla əlaqəmizi gücləndirir, həm də özümüzə inamımızı artırır. Ancaq həddindən artıq ideallaşdırma, gerçəkliyi qəbul etməməyə, hayal kırıklığına və hətta mənfi emosiyalara səbəb ola bilər.
Mənfi tərəfdən, ideallaşdırma, reallıqdan qopmaya və həyatın çətinliklərinə hazır olmamanıza səbəb ola bilər. Məsələn, sevdiyiniz bir insanı həddindən artıq ideallaşdırmaq, onun hər hansı bir mənfi xüsusiyyətini görməməyinizə, münasibətlərinizdə problemlərin yaranmasına və sonradan böyük hayal kırıklığı yaşamağınıza gətirib çıxara bilər. Həmçinin, tarixi şəxsiyyətləri və ya hadisələri ideallaşdırmaq, tarixi gerçəkliyi təhrif etməyə və obyektiv qiymətləndirməni əngəlləməyə səbəb ola bilər.
Qısacası, ideallaşdırılma, bir tərəfdən motivasiya və ümid mənbəyi ola bilsə də, digər tərəfdən reallıqdan uzaqlaşma və hayal kırıklığına səbəb ola bilən mürəkkəb bir psixoloji prosesdir. Sağlam bir həyat üçün gerçəkliyi qəbul etmək və ideallaşdırmanın həddini bilmək vacibdir.