İdeyasız: Bu sıfat, əsasən bir əsərin və ya fəaliyyətin mahiyyətini, məqsədini, əsasını təşkil edən əqli düşüncənin, yaradıcı konsepsiyanın, yəni ideyanın olmamasını ifadə edir. Sadəcə olaraq, "ideyasız" sözü ideyadan məhrum olmağı, mənasızlığı, quruluşsuzluğu bildirir. Bir əsərin ideyasız olması, onun izləyici və ya oxucuya heç bir yeni məlumat və ya düşüncə verməməsi, hətta əksinə, çaşqınlıq və məyusluq hissi yaratması deməkdir.
İdeyasızlıq, bədii əsərlərdə ən böyük çatışmazlıqlardan biridir. İdeyasız bir hekayə, roman və ya şeir, oxucu üçün maraqsız və yaddaqalan olmaz. Hətta texniki cəhətdən mükəmməl olsa belə, ideyasız bir əsər, tamaşaçıda və ya oxucuda heç bir təsir yaratmayacaqdır. Çünki sənət əsərlərinin əsas vəzifələrindən biri də, düşüncəni stimullaşdırmaq, yeni baxış bucaqları təqdim etməkdir.
Lakin "ideyasız" termini daha geniş mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, bir insanın "ideyasız" olması onun həyatında heç bir məqsəd, arzu və ya prinsipə sahib olmadığını, hərəkətlərində yönəlmə və qayəsiz olduğunu göstərir. Belə insanlar adətən passiv, təşəbbüskar olmayan və ətraf mühitin təsirinə asanlıqla məruz qalan şəxslər olurlar. Onlar həyatda öz yerlərini tapmaqda çətinlik çəkirlər və həyatlarında nəsə dəyişdirmək üçün aktiv səy göstərmirlər.
Ümumiyyətlə, "ideyasız" sözü "məsləksiz", "məfkurəsiz", "qayəsiz" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin bu sözlər daha çox ictimai-siyasi kontekstdə istifadə olunur. "İdeyasız" isə daha geniş mənada, hər hansı bir yaradıcı fəaliyyətə və hətta şəxsiyyətin özünə də aid edilə bilər.