İxtisaslaşdırma, "ixtisaslaşdırmaq" felləsindən törəmiş bir isimdir və əsasən bir sahəyə, peşəyə, və ya fəaliyyət növünə yönəlmə, spesifikləşmə, üzərində diqqətlə işlənmə və inkişaf etdirilmə prosesini ifadə edir. Sadəcə "ixtisaslaşdırma aparmaq" deyil, daha geniş bir məna kəsb edərək, sistemli və planlı bir şəkildə müəyyən bir istiqamətə doğru yönəlməni, məqsədyönlü inkişafı əhatə edir.
Bu proses müxtəlif sahələrdə tətbiq oluna bilər. Məsələn, istehsal sahəsində ixtisaslaşdırma, müəssisənin məhsul çeşidini məhdudlaşdıraraq, əsas diqqətini müəyyən bir məhsula və ya məhsul qrupuna yönəltməsi deməkdir. Bu, istehsalın səmərəliliyini artırır, keyfiyyəti yüksəldir və rəqabət qabiliyyətini gücləndirir. Təhsildə ixtisaslaşdırma isə tələbələrin müəyyən bir sahədə daha dərin biliklərə yiyələnməsini təmin edən ixtisaslaşmış proqramların tətbiqini bildirir. Elmdə ixtisaslaşdırma, alimlərin tədqiqatlarını dar bir sahəyə yönəltməsi ilə yeni kəşflərə və yeniliklərə gətirib çıxarır.
İxtisaslaşdırmanın müsbət nəticələri ilə yanaşı, bəzi mənfi cəhətləri də vardır. Həddindən artıq ixtisaslaşma, dar düşüncə tərzinə və digər sahələrə qarşı həssaslığın azalmasına səbəb ola bilər. Buna görə də, müvazinətli bir yanaşma vacibdir. Optimal ixtisaslaşdırma, həm dərin bilikləri, həm də geniş dünyagörüşünü bir araya gətirərək, mütəxəssislərin daha effektiv və yaradıcı olmasına imkan verir.
Qısaca desək, ixtisaslaşdırma, müəyyən bir sahədə mükəmməlliyə doğru irəliləmə prosesi olub, məqsədyönlü, planlı və sistemli bir yanaşma tələb edir. Bu prosesin uğurlu olması həm sistemli təhsil və təlimlə, həm də davamlı inkişaf və yeniliklərin tətbiqi ilə sıx bağlıdır.