izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İkibir sözü Azərbaycan dilində əsasən sayı bildirmək üçün işlənən bir söz birləşməsidir. Lüğətlərdə sadəcə "iki-iki, cüt-cüt" kimi tərif olunsa da, mənası daha geniş və çoxşaxəlidir. "İkibir" sadəcə sayı ifadə etməklə yanaşı, qruplaşma, yığcamlaşma və ya təsadüfi bir araya gəlməni də bildirə bilir.

Hüseyn Cavidin misalında olduğu kimi, "Yolçular çarəsiz qalıb nagah; İkibir, üçbir oldular həmrah" misrasında "ikibir" ayrılmış, yolunu itirmiş yolçuların təsadüfən bir araya gəlməsini, qruplaşmasını ifadə edir. Bu mənada, "ikibir" "iki-iki" mənasından daha çox "bir neçə nəfərlik qrup halında" mənasını verir. Sadəcə say deyil, həm də bir yerdə olmaq, birlik əmələ gətirmək vəziyyətini bildirir.

Digər bir nümunədə ("Qocalar bir-birindən soruşur, ikibir, üçbir gəlir və torpaq...") isə "ikibir, üçbir" ifadəsi qocaların qrup halında, tək-tək deyil, bir neçə nəfərlik qruplar halında gəlmələrini göstərir. Bu isə həm sayı, həm də qruplaşmanı birlikdə ifadə edir.

Beləliklə, "ikibir" sözünün mənası yalnız "iki-iki" kimi dar çərçivəyə sığışmır. O, kontekstdən asılı olaraq sayı, qruplaşmanı, bir araya gəlməni və ya təsadüfi bir yerdə toplanmanı ifadə edə bilər. Bu sözün Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarını göstərən zəngin və maraqlı bir nümunə olduğunu demək olar.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz