İqlimləşdirilmək

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İqlimləşdirilmək, bir orqanizmin, xüsusilə canlı varlığın (insan, heyvan, bitki) yeni və fərqli bir iqlimə və ya ətraf mühitə uyğunlaşması, alışması prosesidir. Bu proses, fərqli temperatur, rütubət, işıqlandırma və digər ətraf mühit amillərinə tədricən və ya sürətlə uyğunlaşma qabiliyyətini əhatə edir.

İqlimləşdirilmək sadəcə alışmaqdan daha çoxdur. Bu, orqanizmin fiziki və fizioloji dəyişikliklər keçirməsini, hətta genetik səviyyədə dəyişikliyə uğramasını nəzərdə tutur. Məsələn, bir insan isti bir iqlimə köçdükdə, bədəni yeni temperatur şəraitinə uyğunlaşmaq üçün tərləmə miqdarını artıra, dərinin qan damarlarını genişləndirə bilər. Bitkilər isə yeni şəraitə uyğunlaşmaq üçün yarpaqlarının formasını və ya köklərinin uzunluğunu dəyişə bilərlər.

İqlimləşdirilmə prosesi həm təbii, həm də süni yollarla baş verə bilər. Təbii iqlimləşdirilmə uzun müddət ərzində, nəsillər boyu əmələ gələn təkamül prosesi ilə bağlıdır. Süni iqlimləşdirilmə isə, xüsusilə kənd təsərrüfatında, heyvandarlıqda və bitki yetişdirmədə geniş istifadə olunur. Bu prosesdə bitki və heyvanlar yeni şəraitə yavaş-yavaş öyrəşdirilir, onların ehtiyaclarına uyğun qayğı göstərilir.

İqlimləşdirilmənin uğurlu olması bir çox amillərdən, o cümlədən orqanizmin genetik quruluşundan, yeni mühitin xüsusiyyətlərindən və iqlimləşdirilmə prosesinin sürətindən asılıdır. Bəzi orqanizmlər yeni mühitə asanlıqla uyğunlaşa bilirlər, bəziləri isə çətinlik çəkirlər, hətta həyatlarını itirirlər. Buna görə də, iqlimləşdirilmə prosesi diqqətlə idarə edilməli və hər bir orqanizm üçün fərdi yanaşma tətbiq edilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz