İqlimləşdirilmə

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İqlimləşdirilmə, "iqliməşdirilmək" felindən törəmiş bir isimdir və əsasən bir orqanizmin, bitkinin, heyvanın və ya hətta insanın yeni bir iqlim şəraitinə uyğunlaşma prosesini ifadə edir. Bu proses, orqanizmin yeni temperatur, rütubət, işıqlandırma və digər iqlim amillərinə tədricən öyrəşməsini və bu amillərə müqavimət göstərmə qabiliyyətinin artmasını əhatə edir.

İqlimləşdirilmə, sadəcə yeni bir mühitə dözməkdən daha çox şey deməkdir. Bu, orqanizmin fiziki və fizioloji dəyişikliklər keçirməsini, yeni şəraitdə yaşaması üçün özünü tənzimləməsini nəzərdə tutur. Məsələn, bitkilər daha az su ilə yaşamağı öyrənə, heyvanlar isə qışa hazırlaşmaq üçün xəz və ya lələk qatını artıra bilərlər. İnsanlarda isə bu, yeni bir coğrafi ərazidə yaşamaq üçün bədənin tənzimləyici mexanizmlərinin dəyişməsini, xəstəliklərə qarşı müqavimətin artmasını və psixoloji uyğunlaşmanı əhatə edə bilər.

İqlimləşdirilmə prosesi zamanla baş verir və onun sürəti bir çox amillərdən, o cümlədən orqanizmin növündən, yeni iqlimin xüsusiyyətlərindən və orqanizmin əvvəlki iqlim təcrübəsindən asılıdır. Bəzi orqanizmlər sürətlə iqliməşə bilsələr də, digərləri üçün bu proses daha uzun və çətin ola bilər. Hətta bəzi hallarda, orqanizm yeni iqlimə uyğunlaşa bilməyərək həlak ola bilər.

İqlimləşdirilmənin əhəmiyyəti biologiya, ekologiya, kənd təsərrüfatı və hətta tibb kimi müxtəlif sahələrdə özünü göstərir. Kənd təsərrüfatında bitkilərin yeni iqlim şəraitinə uyğunlaşdırılması məhsuldarlığın artırılmasında mühüm rol oynayır. Tibbdə isə insanların yeni coğrafi ərazilərə köçməsində və ya səyahət etməsində iqliməşdirilmənin təsiri nəzərə alınmalıdır. Bu prosesin dərin öyrənilməsi, qlobal istiləşmə kimi mühüm ekoloji problemlərin həllində də köməkçi ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz