izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İntibah (ər. oyanış, dirçəliş) sözü, Avropa tarixindəki məşhur "Renesans" hadisəsini təsvir etmək üçün istifadə olunan bir termindir. Lakin mənası daha geniş və dərindir. Sadəcə bir "oyanış" deyil, orta əsrlərin uzun müddət davam edən skolastik düşüncə tərzinin, dini dogmatizmin və qaranlıq düşüncənin ardından bir mədəni, elmi və fəlsəfi "dirçəliş"i, "yenidən doğuluş"u ifadə edir.

İntibah, klassik Yunan və Roma mədəniyyətinə olan yeni marağın, insanın özünə olan inancı və dünyaya daha rasional baxışın əsasını təşkil edirdi. Orta əsrlərdə ictimai həyatın mərkəzində olan kilsənin təsiri zəifləyir, insan özünün yaradıcılıq qabiliyyətini və dünyəvi həyatı daha yüksək qiymətləndirirdi. Bu dövr yeni elmi kəşflərə, sənət əsərlərinin yaranmasına, fəlsəfi düşüncənin inkişafına səbəb oldu.

İntibah yalnız Avropa tarixində deyil, dünyanın müxtəlif yerlərindəki mədəniyyətlərin inkişafında da öz əksini tapmışdır. Hər bir mədəniyyətdə intibahın özünəməxsus xüsusiyyətləri olsa da, ümumi xətt klassik ənənələrin dirçəlməsi, yeni yaradıcılığın ortaya çıxması və insanın dünyaya olan baxışının dəyişməsi olmuşdur. Azərbaycan ədəbiyyatının intibah dövrü də bu ümumi kontekstdə başa düşülməlidir. Bu dövr, ədəbiyyatımızın yenidən canlanması, yeni janrların yaranması və klassik ənənələrlə müasir təfəkkürün əlaqələndirilməsi ilə xarakterizə olunur.

Qısacası, intibah sadəcə bir "oyanış" deyil, bir dönüşüm, bir inqilab, orta əsrlərin qaranlığından çıxış və yeni bir dünyanın qapılarının açılmasıdır. Bu, insan zəkasının, yaradıcılığının və azad düşüncənin zəfəridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz