izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İrəlicə (zərf): Bu söz, hər hansı bir hadisənin, əməlin və ya vaxt anının baş verməsindən əvvəl, qabaqcadan, öncədən baş verən və ya edilən hərəkəti, vəziyyəti və ya prosesi bildirir. Yəni, əsas hadisə baş verməmişdən əvvəl baş vermiş hadisələrə istinad edir.

Sadəcə "qabaqca" və ya "öncə" sözlərinin sinonimi olmaqdan daha geniş mənaya malikdir. "İrəlicə" sözü, həm zaman, həm də məkan baxımından irəli getmə, hazırlaşma və ya planlaşdırma mənasını ehtiva edir. Məsələn, "irəlicə planlaşdırma" deyəndə, sadəcə öncədən planlamaq yox, həm də bu planın gələcəkdəki ehtimal olunan hadisələri nəzərə alaraq, daha səmərəli və mükəmməl şəkildə qurulması nəzərdə tutulur.

Dilçilik baxımından, "irəlicə" sözünün kökü "irəli" felindən götürülüb və "-cə" şəkilçisi vasitəsilə zərf halına gətirilib. Bu şəkilçi, hərəkətin tamamlanmamışlığını, davam etməsini və ya yaxınlaşmasını ifadə edir. Beləliklə, sözün özündə hərəkətlilik və dinamiklik hiss olunur. "İrəlicədən" söz birləşməsi isə, daha çox rəsmi üslubda istifadə olunur və qabaqcadan, öncədən hazırlıq, tədbir görmə mənasını daha qabarıq şəkildə ifadə edir.

Maraqlı bir məqam kimi, "İrəlicə kim dedi?" sualı sözün istifadəsindəki məcazi anlamı vurğulayır. Bu, bir hadisənin əsl səbəbinin və ya arxasında duran gücün gizli qalmasını, bilinməməsini təsvir edir. Yəni, hadisənin öncədən baş verən hadisələrlə əlaqəsini, amma həmin hadisələri idarə edən gücün və ya şəxsin naməlum olmasını göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz